Bilim insanları, artan okyanus sıcaklıklarının, tehlike altındaki balina köpekbalıklarını büyük gemilere karşı daha savunmasız hale getirebileceğini söylüyor. İngiltere'deki Southampton Üniversitesi ve Deniz Biyolojisi Derneği'nden araştırmacılar, iklim krizi kaynaklı sıcak denizlerin balina köpekbalıklarını yeni habitatlar aramaya zorlayacağını ve bu durumun onları yoğun gemi trafiğinin olduğu alanlara yönlendireceğini belirtiyor.
Nature Climate Change dergisinde yayınlanan çalışma, yüzyılın sonuna kadar balina köpekbalıkları ile büyük gemiler arasındaki çarpışmaların 15.000 kat artabileceğini hesaplıyor. Balina köpekbalıkları, yüzeye yakın sularda yaşamaları ve kıyı bölgelerinde toplanmaları nedeniyle gemi çarpmalarına karşı özellikle savunmasızdır. Ayrıca, bu türler sıcaklık değişimlerine oldukça duyarlı ve hareketlidir.
Balina Köpekbalıkları, Gemilere Neden Diğer Balıklardan Daha Savunmasız?
Dünyanın en büyük balığı olan balina köpekbalıkları, 21°C’nin altındaki sulara nadiren girerler. Ancak, iklim değişikliği nedeniyle balina köpekbalıklarının doğal habitatlarının değişmesi bekleniyor. Çalışmanın baş yazarı Dr. Freya Womersley, bu yeni habitatlara yönelmenin balina köpekbalıklarını iklim değişikliğinden koruyabileceğini, ancak onları gemi çarpışmaları gibi yeni tehlikelere maruz bırakabileceğini belirtiyor.
Araştırmada uydu izleme verileri kullanılarak üç farklı iklim senaryosuna göre balina köpekbalıklarının gelecekteki dağılımı öngörülmüştür. Yüksek emisyon senaryosunda (fosil yakıtlara yüksek oranda bağlı kalınması durumunda), Asya’daki bazı denizlerde balina köpekbalıklarının habitatlarının %50’sinden fazlasının kaybedilmesi beklenmektedir. Sürdürülebilir kalkınma senaryosunda ise (küresel ısınmanın 2°C ile sınırlandırılması) Avrupa'da habitat kazançları öngörülmüştür.
Deniz Hayvanlarını Koruma Çağrısı
Araştırmacılar, hükümetlerin balina köpekbalıkları ve diğer deniz türlerini korumak için daha fazla önlem alması gerektiğini vurguluyor. Gemi hızlarını düşürmek ve kritik bölgelerde rotaları yeniden düzenlemek gibi stratejiler, çarpışmaları sınırlamak için kullanılabilir. Dr. Womersley, hükümetlerin gelecekteki koruma çabalarını bu tür iklim tehditlerine dayanıklı hale getirmek için iklim modeli senaryolarına dayanan çalışmaları dikkate almaları gerektiğini belirtiyor.