GÖKHAN EREK / ÖZEL HABER
Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihine ‘Asrın Felaketi’ olarak geçen 6 Şubat Depremleri’nin üzerinden bir yıl geçti. Depremin etkisini en fazla hisseden illerden biri de Hatay oldu.
Peki Hatay’daki depremzede vatandaşlara ne gibi hizmetler verildi ve hangi hizmetler verilmeye devam edecek? Uzun süreli bir süreç olduğundan mağduriyet yaşanmaması için ne gibi tedbirler alındı ve hangi tedbirler sürecek?
Hatay Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü Süleyman Yıldırım’dan, Diriliş Postası’na özel açıklamalar.
PSİKOSOSYAL DESTEK HİZMETLERİ
Psikososyal destek hizmetlerinin iki temel ilke ışığında yürütüldüğünü söyleyen Süleyman Yıldırım, “Bunlardan birincisi, afet ve acil durumlar sonrasında etkilenen toplumu yeniden inşa etmek ve toplum kaynaklarını tekrar işler hale getirmek; ikincisi ise, afet ve acil durumlar sonrasında etkilenen bireylere müdahale etmek ve psikolojik bozuklukların ortaya çıkışını önlemektir. Depremin ilk anından itibaren, il dışından görevlendirilen öncü ekip ve personeller aracılığıyla bilgi merkezi oluşturulmuş, ilgili kurum yönlendirmeleri yapılmıştır.” şeklinde konuştu.
TRAVMATİK ETKİLERDEN KORUMAK İÇİN YAPILANLAR
Günümüze kadar psikososyal destek çalışmaları için görevlendirilen personel sayısının 2673 olduğunu ifade eden Yıldırım, “Diğer yandan, hem afet sahasında hem de hastanelerde, depremden etkilenen bireyleri travmatik olayın uzun dönemli olası etkilerinden korumak amacıyla psikolojik ilk yardım sağlanmıştır. Böylelikle vatandaşların temel fiziksel ve psikolojik ihtiyaçları belirlenebilmiş ve temini için gerekli çalışmalar yapılmıştır. Depremin ilk anından şu ana kadar 183.556 vatandaşımıza yönelik Psikolojik İlk Yardım hizmeti verilmiştir.” dedi.
REFAKATSİZ ÇOCUKLAR
Yıldırım, refakatsiz çocuklar ve incinebilir gruplarla ilgili gerekli tüm sosyal hizmet çalışmalarının yürütüldüğünü aktararak, “Refakatsiz çocukların kimlik belirlemeleri, gerekli ise personelimiz gözetiminde tedavi edilmek üzere hastaneye sevki, koruma altına alınmaları gibi hizmetler sağlanmıştır.” ifadelerini kullandı.
AĞIR HASAR ALAN BİRİMLER
Deprem nedeniyle birçok Sosyal Hizmet Merkezi, Huzurevi, Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, Engelsiz Yaşam Merkezi, Çocuk Destek Merkezi, çocukların komşuluk ve mahalle gibi kavramları doyasıya yaşayarak öğrenebileceği, toplumla iç içe ve toplumun gerçeklerini bilerek ayakları üstünde durabilen gençler olarak yetiştirilebilmeleri amacıyla hizmet veren Çocuk Evleri’nin ağır hasar aldığını aktaran Yıldırım, şunları kaydetti, “Bakım ve koruma altında bulunan hiçbir incinebilir gruba zarar gelmemiş, tamamının sevki Bakanlığımızca başka illere yapılmıştır.”
TADİLATI YAPILAN ÇOCUK EVLERİ SİTESİ
Yıldırım, tadilatı gerçekleştirilen Çocuk Evleri Sitesi’nde Yaşlı, Kadın ve Çocuk İlk Kabul Birimleri oluşturulduğunu belirterek, “Böylece ilimizde acil bakım ihtiyacı bulunan çocuk, kadın ve yaşlı vatandaşlarımıza hizmet vermeye başlanmıştır. İlimizde deprem öncesi hizmet veren 10 Sosyal Hizmet Merkezimiz de depremden çok kısa bir süre sonra aktif hale getirilmiş, tüm sosyal hizmet modellerine ilişkin çalışmalara hızla başlanmıştır. Sosyal Ekonomik Destek, Engelli Evde Bakım Yardımı, Korunmaya Muhtaç Çocuk, Engelli ve Yaşlı Kurum Bakımı, Aile Eğitimleri ve Aile Danışmanlığı, Koruyucu Aile ve Evlat Edindirme, Şehit Yakını ve Gaziler, Doğum Yardımı, Engelli Kimlik Kartları, Kadın İrtibat noktaları gibi birimlerimiz tam kapasite ile hizmet vermektedir. Ayrıca, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğümüz ile Kadın Konukevi Müdürlüğümüz hizmetlerini sürdürmektedir.” diye konuştu.
YAŞLI VATANDAŞLARIN SOSYAL İLİŞKİLERİNİ ZENGİNLEŞTİREN MERKEZ
Yaşlıların sosyal ilişkilerini zenginleştirerek yaşam kalitelerini artırmak için kurulan Gündüzlü Bakım ve Aktif Yaşam Merkezi’nin de tadilatın ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın katılımı ile açılışının yapıldığını söyleyen Yıldırım, “Merkezimizde servis desteği sağlanan yaşlılarımız gününü aktiviteler ve kurslarla geçirmekte ve ihtiyaç duydukları öğünler merkezimizce karşılanmaktadır.” dedi.
PSD ÇALIŞMALARI KONTEYNER KENTLERDE YÜRÜTÜLÜYOR
Yıldırım, bahsi geçen tüm sosyal hizmet modellerine konteyner kentlerde PSD çalışmalarını yürüten personeller tarafından yönlendirme yapıldığını aktararak, şunları kaydetti, “Yapılan tüm çalışmalar koordinasyonumuzda görevli bir personelimiz tarafından takip edilmektedir. Depremin ilk dönemini takip eden süreçte çalışmalara katılan yerel personel ve alımı gerçekleştirilen yeni personeller ile psikolojik ilk yardım faaliyetlerine devam edilmiş, kişilerin yaşadığı travmatik olayı, psikolojik tepkileri anlamlandırmasına yardımcı olacak psikoeğitimler gerçekleştirilmiştir.”
136 KONTEYNER KENTTE PSİKOSOSYAL DESTEK FAALİYETLERİ YÜRÜTÜLÜYOR
Hatay’da vatandaşların barındığı 136 konteyner kentte psikososyal destek faaliyetlerinin yürütüldüğünü ifade eden Yıldırım, “Konteyner kentlerde bir yetişkin PSD alanımız, bir de çocuk alanımız bulunmaktadır. PSD çalışmaları kapsamında şu ana kadar 59.338 hane ziyareti gerçekleştirilmiş, psikososyal destek faaliyetlerinde 617.118 kişiye ulaşılmıştır. 31.402 kişiye Psikoeğitim/Eğitim, 2.172 kişiye Grup Danışmanlığı, 12.012 kişiye Bireysel Görüşme, 194.528 kişiye Sosyal İyileştirme hizmeti sağlanmıştır.” diye konuştu.
42 SİVİL TOPLUM KURULUŞU İŞ BAŞINDA
Hatay Valiliği’nin izni ile Hatay Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü koordinasyonuyla 42 Sivil Toplum Kuruluşu’nun psikososyal destek faaliyeti yürüttüğünü söyleyen Yıldırım, şunları kaydetti, “Söz konusu Sivil Toplum Kuruluşlarının görev yerleri, çalışmaları Müdürlüğümüz kontrolünde olup, yapılan çalışmalarla ilgili raporlamalar tarafımıza yapılmaktadır.”
ENGELLİ VATANDAŞLARA YÖNELİK ÇALIŞMALAR
Yıldırım, ihtiyaç tespiti ve yönlendirmeler sonucunda engelli vatandaşlara yönelik elektrikli scooter, tekerlekli sandalye, oturaklı wc, walker, işitme cihazları ve aparatları, engelli alt bezi, ortopedik yatak gibi ihtiyaçların temin edilerek ihtiyaç sahiplerine dağıtıldığını aktararak, “Çok sayıda bebek bezi, bebek maması, doğum kiti, oyuncak, kıyafet ve gıda gibi destekler sağlanmıştır. Bunlarla birlikte ortez ve protez ihtiyacı bulunan bireyler belirlenerek medikal destek projeleri bulunan STK’larca belirlenen ihtiyaçlar bildirilerek giderilmesi sağlanmıştır.” diye konuştu.
KÜLTÜR-SANAT SPOR DİNİ HİZMETLER VE MESLEK EDİNDİRME FAALİYETLERİ
Yıldırım, sosyal iyileştirme çalışmaları kapsamında çeşitli kamu kurumları ve STK’lar işbirliğinde kültür-sanat, spor, dini hizmetler ve meslek edindirme faaliyetleri gerçekleştirildiğini söyleyerek, “Sosyal iyileştirme çalışmaları sürecinde kendi kaynaklarımız ve diğer kamu kurum ve STK’ların işbirlikleri ile tiyatro, müzik dinletileri, spor kursları, spor müsabakaları, dini sohbetler ve kurslar, yapılandırılmış aktiviteler, geleneksel oyunları da içeren eğlenceli yarışmalar, hobi ve meslek edindirme atölyeleri gerçekleştirilmiştir.” ifadelerine yer verdi.
MOBİL HİZMETLER
Yıldırım, geçtiğimiz 11 ay boyunca Yeşilay Tırı, KVKK Tırı, Umut Tırı, Oyun Karavanı Yollarda, Serebral Palsili Çocuklar Derneği Atölye Standı, Üniversitelerin karavan ve tırları gibi çeşitli mobil hizmetlerin Hataylılarla buluşturulduğunu da sözlerine ekledi.
Hanelerdeki riskleri, değişimleri ve ihtiyaçları gözlemlemek amacıyla hane takibi yapıldığını söyleyen Yıldırım, sözlerini şu şekilde sürdürdü, “Bu kapsamda alanda ihtiyaç olduğu tespit edilen Aile Eğitimlerinin zenginleştirilmesi, artırılması planlanmaktadır.”
EN İYİ NARKOTİK POLİS ANNE PROJESİ
Yıldırım, halihazırda Emniyet Müdürlüğü Narkotik Şube’de görev yapan Narkorehberler tarafından ‘En İyi Narkotik Polis Anne’ projesi ile sahada görev yapan PSD personellerinin kolaylaştırıcılığında tüm alanlarda çalışmalar yürütüldüğünü belirterek, “Hedefimiz ulaşılamayan grup kalmamasıdır. Önceki afet deneyimleri, afetten etkilenen bireylerde 8-12. aylar itibariyle psikolojik problemler ve intihar düşüncelerinde artış olduğunu gösterdiğinden, uzmanlaşmış psikososyal destek müdahalelerinin sürdürülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle uzman ekiplerimizce yas danışmanlığı, travma terapileri ve gerektiğinde psikiyatri sevkleri yapılmaktadır. Şimdiye kadar 2.483 vatandaşın psikiyatri kliniğine yönlendirildi” şeklinde konuştu.
YAKINLARINI KAYBETMİŞ VATANDAŞLARA NE GİBİ ÇALIŞMALAR YAPILIYOR?
Yıldırım, sahadaki ekiplerce ebeveyn kaybı yaşamış çocuklar, birinci derecede yakınını kaybetmiş vatandaşlar, uzuv kaybı yaşamış bireyler, okul çağında olup okula devam etmeyen çocuklar gibi özel gruplar belirlendiğini söyleyerek, sözlerine şu satırları ekledi, “Bu gruplara yönelik uzmanlaşmış müdahale çalışmaları sürdürülmektedir. Özetle, koruyucu ve önleyici bir hizmet olan Psikososyal Destek çalışmaları, bireysel ve toplumsal olarak oluşabilecek tüm risklere yönelik sürdürülmektedir.”
PSİKOLOJİK TEPKİLERİN ARTIŞ EĞİLİMİ
Psikolojik tepkilerin artış eğilimi gösterebileceği öngörüldüğünden, uzmanlaşmış psikososyal müdahalelerin sürdürülmesinin planlandığını aktaran Yıldırım, “Bu amaçla bakanlığımızca personel sayısının artırılması gerekli çalışmalar yürütülmekte, mevcut psikososyal destek personelinin kapasitesinin artırılmasına yönelik hizmet içi eğitimler gerçekleştirilmektedir.” dedi.
PERSONELE YÖNELİK HİZMETLER
Yıldırım, geçtiğimiz süreçte personele yönelik yas danışmanlığı, yetişkin ve çocuklarla psikososyal müdahale çalışmaları, akut ve geç başlangıçlı travmaya müdahale, psikolojik sağlamlık, sanat terapisi uygulamaları, madde bağımlılığı, kendi kendine yardım ve fazlası, sorun yönetimi ve fazlası gibi birçok eğitim gerçekleştirildiğini de sözlerine ekledi.
RİSKLERİN ÖNLENMESİ İÇİN YAPILANLAR
Geçici barınma alanlarında oluşabilecek risklerin önlenebilmesi için mahremiyet, akran zorbalığı, aile içi iletişim, kadına yönelik şiddetle mücadele, erken yaşta ve zorla evliliklerle mücadele, madde bağımlılığı ile mücadele gibi eğitimler gerçekleştirildiğini hatırlatan Yıldırım, sözlerini şu şekilde sürdürdü, “Bununla birlikte, daha ciddi psikolojik sorunların ortaya çıkışını önlemek amacıyla bireysel ve grup görüşmeleri sürdürülmektedir.”
ÜZERİNE ÇALIŞILAN ALANLAR
Çocuk Evleri Sitesi inşaatına başlandığını aktaran Yıldırım, sözlerini şu şekilde sonlandırdı, “İl Müdürlüğümüzün yeni Huzurevi, Çocuk Destek Merkezi, Engelsiz Yaşam Merkezi ve Kadın Konukevi projeleri üzerine çalışmaları sürmektedir.”