Avrupa, yaşlanan nüfusu ve sağlık çalışanı eksikliği nedeniyle tıbbi iş gücünü yeniden yapılandırmak için yabancı sağlık çalışanlarına yöneliyor. Ancak, bu durum özellikle Balkan ülkeleri gibi bölgelerde sağlık çalışanlarının göçü sorununu derinleştiriyor. Örneğin, Arnavutluk, tıp mezunlarının ülkeyi terk etmesini önlemek amacıyla mezunlarına yurt dışına çıkmadan önce üç yıl çalışma zorunluluğu getirdi.
Avrupa Ülkelerinde Sağlık Çalışanı Eksikliği ve Göç Trendini Tetikliyor!
Birçok Avrupa ülkesi, yaşlanan nüfusu ve sağlık sorunlarının artmasıyla sağlık sektöründe büyük açıklar yaşıyor. Almanya, İtalya ve Romanya gibi ülkeler doktor açığını kapatmak için yabancı iş gücüne yöneliyor. Bu durum, diğer ülkelerde beyin göçünü artırarak bu ülkelerin kendi sağlık sistemlerinde daha büyük boşluklar yaratıyor.
Avrupa'da genellikle doktorlar ve hemşireler, doğu ve güney Avrupa’dan batı ve kuzey Avrupa’ya göç ediyor. İrlanda ve İsviçre, yabancı eğitimli sağlık çalışanlarına en çok bağımlı olan ülkeler arasında yer alıyor. İsviçre'de yabancı eğitimli doktorların oranı 2000-2010 yıllarında %25 civarındayken, son yıllarda %40’a yükseldi. Norveç de yabancı doktorlara büyük ölçüde bağlıyken, Avusturya ise yabancı hemşirelere ihtiyaç duyuyor.
Göç Veren Ülkeler Eğitime Yaptığı Yatırımın Karşılığını Alamıyor!
Sağlık çalışanlarının göçü, daha düşük gelirli ülkeler için ciddi bir beyin göçü problemi oluşturuyor. Bu ülkeler, eğitime yaptıkları yatırımın karşılığını alamıyor ve nitelikli sağlık çalışanlarının eksikliği nedeniyle sağlık hizmetlerinde büyük boşluklarla karşılaşıyor. Bu da sağlık hizmetlerine erişimi azaltarak kaliteyi düşürüyor ve bekleme sürelerini uzatıyor.
Belgrad Üniversitesi'nden Milena Šantrić Milićević’e göre, bu durum halk sağlığını olumsuz etkiliyor ve toplumun sağlıklı kalma potansiyelini düşürüyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2010 yılında başlattığı yabancı sağlık çalışanlarının etik işe alımı yönergelerini Mart 2024’te güncelleyerek, düşük gelirli ülkelerden aktif olarak sağlık çalışanı alımı yapılmamasını tavsiye etti.
Uzun Vadeli Çözüm Önerileri Gerekli! Politika Eksiklikleri Gözleniyor!
Sağlık analistleri ve savunucu gruplar, Avrupa hükümetlerinin yeni yetişen sağlık iş gücünü kendi ülkelerinde kalmaya teşvik etmek için daha fazla şey yapabileceğini belirtiyor. Ülkeler arası maaş farklılıklarının azaltılması, sağlık sistemlerine yatırım yapılması ve göçmen sağlık çalışanlarının sömürülmesini önleyecek düzenlemelerin güçlendirilmesi öneriliyor.
Ancak bu sorunların çözülmesi, uzun vadeli politik taahhütler ve finansman gerektiriyor. Sağlık çalışanlarına destek çağrıları ve AB'nin 1,3 milyonluk hemşire iş gücü artırma planına rağmen, bu konuda politikaların yetersiz kaldığı düşünülüyor. Šantrić Milićević’e göre, birçok uzmanın önerileri olmasına rağmen bu konunun ulusal ve uluslararası düzeyde yeterince öncelikli bir gündem maddesi haline getirilmediği açıkça görülüyor.