Port-au-Prince'te yaşamın her gün hayatta kalma savaşına dönüştüğünü belirten Başbakan Conille, “Pek çok masum insan hayatını kaybetti.” dedi.
Conille, çetelere silahlarını teslim etmelerini emrederek başkentte yaşamanın ne kadar tehlikeli hale geldiğini kabul etti ve kenti çetelerden geri alma taahhüdünde bulundu.
Çetelere, "Silahlarınızı bırakın ve devletin otoritesini tanıyın" çağrısında bulunan Conille, güvenliği yeniden tesis etmenin önceliği olduğunu vurguladı ancak bunun zaman alacağını söyledi.
Conille, hedefinin çetelerin kontrolündeki tüm bölgeleri "ev ev ve mahalle mahalle" yeniden ele geçirmek olduğunu ifade ederek “Haiti'de halkı öldüren ve tecavüz eden her türlü çeteden kurtarmamız gerekiyor.” diye konuştu.
Başkentin yüzde 80'i çetelerin kontrolünde
Çeteler başkent Port-au-Prince'in yüzde 80'ini kontrol ediyor ve sadece bu yılın ilk üç ayında 1500'den fazla insanın ölümünden ya da yaralanmasından sorumlu tutuluyor.
Şubat ayı sonlarında çeteler kilit devlet altyapısını hedef alan koordineli saldırılar başlattı. İki düzineden fazla polis karakolunun kontrolünü ele geçiren çeteler, ana uluslararası havalimanına ateş açarak yaklaşık 3 ay kapalı kalmasına neden oldu ve Haiti'nin en büyük iki hapishanesini basarak 4 binden fazla mahkumu serbest bıraktı.
Ülkedeki şiddet olayları eski Başbakan Ariel Henry'nin Nisan 2024'te istifa etmesine, geçici başkanlık konseyinin kurulmasına ve Conille'in yeni başbakan olmasına yol açtı.
Uluslararası Kriz Grubu'ndan Diego Da Rin, çete şiddetinin mayıs sonlarında azalmaya başladığını belirtti.
Kenya, Haiti'de artan çete şiddetini sonlandırmak amacıyla görevlendirilen 400 kişilik ilk polis gücünü 25 Haziran'da, 200 kişilik polis gücünü ise 16 Temmuz'da göndermişti.
BM'den "şiddete son verilmeli" çağrısı
Rakip çeteler daha fazla bölgenin kontrolü için savaşırken çete şiddeti de son yıllarda yarım milyondan fazla insanı evsiz bıraktı. Yerlerinden edilenlerin yarısından fazlası kadınlardan ve kız çocuklarından oluşuyor ve birçoğu kalabalık ve sağlıksız derme çatma kamplar ile barınaklarda yaşıyor.
BM Kadın Birimi İcra Direktörü Sima Bahous, yaptığı açıklamada, "Haiti'de kadınların çetelerin elinde karşı karşıya kaldığı cinsel şiddet de dahil olmak üzere güvensizlik ve vahşet düzeyi daha önce görülmemiş boyutlarda. Buna artık bir son verilmeli." ifadelerini kullandı.
Haiti'deki şiddet olayları
Haiti'deki toplumsal huzursuzluk, Temmuz 2021'deki Devlet Başkanı Jovenel Moise suikastı, aynı yıl ağustosta 2 bin 200'den fazla kişinin ölümüne ve on binlerce evin yıkılmasına neden olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, enflasyon, kolera vakaları, kaçırma olayları ve şiddetin artmasıyla son yıllarda önemli ölçüde derinleşti.
Ülkede silahlı grupların çatışmaları nedeniyle Nisan 2022'den bu yana yüzlerce kişi yaşamını yitirdi.
Enflasyonun son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı ülkede, nüfusun yüzde 40'ı gıda yardımlarına bağımlıyken kronik hale gelen çete çatışmaları da yüzlerce kişinin ölümüne ve binlercesinin yerinden edilmesine yol açtı.
BM raporunda, başkent Port-au-Prince'teki güvenlik sorunlarının savaştaki bir ülkenin seviyesine ulaştığı belirtilmişti.