Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu, kişilerin, aleni olmayan, telefon, fax, elektronik posta ya da diğer yazılı ve görsel araçlar ile gerçekleştirdikleri haberleşmenin, üçüncü bir kişi tarafından okunması, kaydedilmesi, dinlenmesi ve ifşa edilmesi şeklinde tanımlanabilir.
Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu, soruşturması ve kovuşturması şikayete tabi suçlardan olup, kanundaki tanım ve sistematiğe göre, aşağıda yazılı seçimlik hareketlerle işlenebilir.
Haberleşmenin üçüncü kişi tarafından bir şekilde dinlenmesi ve okunması sureti ile (TCK 132/1 1. Cümle)Haberleşme içeriklerinin üçüncü bir kişi tarafından kaydedilmesi sureti ile (TCK 132/1 2. Cümle)Haberleşme içeriğinin üçüncü bir kişi tarafından ifşa edilmesi sureti ile (TCK 132/2)Haberleşme içeriğinin haberleşmenin taraflarından biri tarafından ifşa etmesi sureti ile (TCK 132/3)
Suçun unsurları
Haberleşmenin gizliliğinin ihlal suçunun oluşabilmesi için, öncelikle birden fazla kişi arasında gerçekleşen ve aleni olmayan bir haberleşmenin varlığı gerekmektedir.
Haberleşmenin taraflarının, iletişimin gizli olduğuna dair inançlarının olması ve bu gizliliğe dikkat ederek hareket etmeleri gerekir. Zira herkesin görebileceği şekilde yapılan aleni bir haberleşme bu suçun konusunu oluşturmayacaktır.Haberleşmenin telefon, elektronik posta, fax, mektup ve sosyal medya araçları gibi iletişim araçları ile yapılıyor olması gerekir. Zira yüz yüze gerçekleşen iletişimin gizliliğinin ihlal edilmesi durumunda haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu değil, TCK 133. maddesinde düzenlenen kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu oluşacaktır.Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunun oluşabilmesi için, taraflar arasındaki görüşmelerin, sır niteliğinde olması gerekmeyip, günlük sıradan görüşmeler de suçun konusunu oluşturacaktır.
Hemen belirtelim ki, cezaevi idaresi tarafından tutuklu ve hükümlülerin mektuplarının okunması, velayet hakkı gereğince anne babanın çocuğunu koruma ve gözetme amacı ile haberleşmeyi okumaları bu suçu oluşturmayacaktır.
Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunun cezası
Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (TCK 132/1 1. cümle)
Bu gizlilik ihlali haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, verilecek ceza bir kat artırılır. TCK 132/1 2. cümleKişiler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. TCK 132/2
Kendisiyle yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmaksızın hukuka aykırı olarak alenen ifşa eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. TCK 132/3 1. cümle
İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur. TCK 132/3 2. cümle
Suçun nitelikli halleri
TCK’nın 132. maddesinde düzenlenen haberleşmenin gizliliğini ihlali suçunun nitelikli halleri TCK’nın 137. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, yukarıda yazılı suçun;
Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,
Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılarak uygulanır.