Gündem

Yılkı atlarının yürek burkan hikayesi!

Atlar, Anadolu’nun vazgeçilmez güç hayvanlarından biridir. Savaşlara ve binlerce kahramanlığa konu olmuş atlar, kendi aralarında sınıflara ayrılır. Bu sınıflardan biri olan yılki atlarına bir nevi terk edilmiş at da denilebilmektedir.

Abone Ol

Yılki atları yaşlanmış ve artık iş gücünden düşmüş olan atlara verilen isimdir.

At sahipleri işlerine yaramayan bu atlara masraf etmemek için kış aylarında serbest bırakır, eğer hayatta kalırlarsa yazın tekrar alırlardı.

Özgürlük sembolü olan atların yılkı atları haline gelmelerinde sahiplerinin rolü bu şekilde başlamaktadır.

Yılkı Atlarının Anadolu’daki Yeri Anadolu’da atlara büyük önem verilir.

Ancak yaşlanmış atların, bakıcılarına ve sahiplerine masraftan başka hiçbir yararı yoktur.

Yılki atları kış geldiğinde sahiplerinin yedirip içirmek zorunda kalmamak için dağlara gönderdikleri yaşlı atlardır.

Kar altında son derece hoş görüntüler oluşturan yılki atlarının öyküsü çoğu kişi tarafından bilinir ve dilden dile aktarılır.

Hizmet ömürleri dolmuş olmasına rağmen yine de güçlü olan bu atlar, dağlarda sürüler halinde gezer

Eğer kış boyunca kendilerine bakabilirlerse, yaza kadar zorlu kış şartlarında yaşayabilirlerse sahipleri tarafından tekrardan sahiplenilmektedir.

Atlar bu zaman diliminde başlarının çaresine bakmak zorunda ve bu dönemi atlatmaları durumunda tekrardan sahipleri tarafından geri getirilirler.

Ancak bu dönemde hayatını kaybeden atlar da telef olmaktaydı.

Yılkı Atlarının Doğadaki Hali Sahiplerinin bir işine yaramayan atlar, bakımını yapmak zorunda kalmamak için ormana veya dağlara yollanır.

Atların bakımını üstlenmek istemeyen sahiplerine geçtiğimiz dönemde devlet tarafından bazı cezalar da verilmişti.

Sahiplerinin boşluğa bıraktığı bu mahzun atlar, yılkı atı olarak anılmaktadır.

Ormanlarda bulunan vahşi hayvanlardan kendilerini koruyarak hayatta kalmayı başaran atlar yaz aylarında tekrar sahipleri tarafından alıkonulurlar.

Bazen bu atları aramaya çıkan sahipleri ölüleriyle dahi karşılaşmışlardır.

Yaşam Mücadelesi Doğada kendilerini korumak ve hayatta kalmak için mücadele eden bu atlar, geçtiğimiz yıllarda Isparta ve Kayseri’de toplu halde ölmüş olarak bulunmuştur.

Atlar, kışın karlar altında kalan otlara ulaşarak yaşamlarını sürdürmek için zorlu hatta eziyet denilecek tarzda mücadele etmişlerdir.

Sahipleri tarafından sokağa bırakılmak hayvanlara yapılan işkenceye en büyük örnektir.

Türkiye’nin At Harası: Karacabey Ülkemizde bu atların çok sayıda olduğu yöre Karacabey yöresidir. Longoz ve Dalyan gölü çevresini kendilerine mesken edinen bu atlar yıllar önce İzmir’den Bursa’ya göç eden bir kabile tarafından bırakılmış atlardır

Karacabey ormanı yakınlarında yüzlercesine rastlanan atlar, doğaya uyum sağlamıştır. Yöre halkı tarafından hikaye ve rivayetlere konu edilen atların yaşama bu yörede tutunmalarında göllerin ve ormanlık alanın büyük etkisi olduğu düşünülmektedir.

Atların yaşamları incelendiğinde bir tehlike oluşabileceğini hissettiklerinde hepsinin bir araya gelmesi oldukça hassas olduklarına dair fikir yürütülmesine sebep oluyor. Her ne şekilde olursa olsun yaşama tutunmaları çok zor olan atlar, 10 – 12’lik gruplar halinde yaşamaya çalışıyorlar.

Sahiplerinin yaz döneminde geri almak istedikleri atlar zaten çok güçlü olduklarını kanıtlamış atlardan oluşuyor. Çünkü vahşi hayvanlarla başetmelerinin bir mucize sayıldığı bu atların, hayatta kalanlarına sahipleri tarafından işe yarar gözüyle bakılmasını sağlıyor.

Kayseri’de Erciyes dağı civarında 400 civarında yılkı atına rastlanılmıştır. Bu bölgede yaşayan atlar, yöredeki bazı kişiler tarafından bakıma uğratılıyor.

Bu bölge Kayseri Organize Sanayi Bölgesine çok yakın bir konumda bulunuyor. Bu sebeple atların yaşam alanları daralmış hale geliyor. Ancak bu atlar buranın sulak oluşu bakımından yine de rahat ediyor.

Bazı hayvanseverlerden bu atları sahiplenenler de bulunuyor. Ancak yerleşik olan atlar son derece vahşileşmiş olduklarından bu atların bir kısmı için evcilleştirme yapılamıyor.

Bu yöredeki yılkiler, toplumdan soyutlanmış görüntüleriyle sanki bir film sahnesinden gelmiş gibi görünüyor. Yılkıları bu yörede ticaret amacıyla kullanan kişilerin varolduğu da biliniyor.

Güzel Atlar Diyarı: Kapadokya Yılkı Atları Ülkemizin tarihi güzelliklerinden biri olan Kapadokya’da da bu atlar yaşıyor. Devasa cüsseleri ile her ortamda yaşamaya müsait olan yılkılar, Kapadokya’da turistlere at binme alanında sunuluyorlar. Ülke sporlarımızdan ciriti yaşatması bakımından köylüler tarafından turistik amaçla kullanılıyor. Bu yöredeki yılkıların bakımlı olmaları para kazandırdıkları için önemseniyor. Yöre halkı geçimlerini genellikle turistik konulardan sağlıyor ve düzlük olan tüm alanlarda 5 – 6 adetlik yılkı grubuna rastlanılabiliyor. Atlar seçilirken hırçın olmayanları seçiliyor ve gerekirse iğne ile sakinleştirme yöntemi de uygulanıyor.

Manisa Spil Dağında Yaşayan Yılkı Atları Manisa’nın Spil Dağı ve etrafında bu atlar hayatlarını sürdürüyor. Ayakta uyuyan bu atların yatmaları için sadece hamile ve hasta olmaları gerekiyor. Bu yörede 200 civarında yılkı bulunuyor. Yöre halkının bir kısmı bu atlarla ilgilenirken, bir kısmı ise bu atlardan rahatsız oluyor. Ancak ülkemizdeki yılkıların en rahat oldukları yaşam alanını bu yöre oluşturuyor. Kışın karlı dağların üzerinde öğrekler halinde yaşayan bu atlar, kış aylarında dağ yamaçlarından akan su sayesinde susuz kalmıyor

Karaman’da Yaşayan Yılkılar Ülkemizde Karaman’da yaşayan yılkılar için bir dönem devlet tarafından sahiplendirme yapılacağı konusu gündeme gelmişti. Ancak bir televizyon kanalı bu yöredeki yılkıların bu duyurudan sonra toplu olarak katledilmiş olduğunu tespit etti. Birbirlerine sarılmış olarak topraklara gömülü halde bulunan yılkıların bu görüntüleri Konya Hayvanları Koruma Derneğince ortaya çıkarıldı. Derneğin yapmış olduğu araştırmalar sonrasında, maksadı anlaşılmayan yılkı ölümlerinin mera ve otlakların yapılmasıyla kapatılması konusu gündeme geldi. Ardından atlar için otlak ve meralar hazırlandı. 400 civarında bulunan atlardan 300 tanesi telef olmuş geri kalan 100 at için bakım alanları tasarlanmıştı.

Sivas’da Yılkı Atları Sivas yöresinde de büyük yılki grupları bulunuyor. Yılkılar bu yörede sevilen ve bakımına özen gösterilen gruplar oluştursa da evcilleştirmelerinin neredeyse imkansız olduğu düşünülüyor. Bu sebeple yaşamlarına katkıda bulunabilmek ve kışın soğuk ve susuzluktan ölmelerinin önlenmesi amacıyla Orman Bakanlığı çalışmalar düzenliyor.

Kızılırmak Deltası Yılkı Atları Samsun’da zamanla bakım maliyeti nedeniyle yılkıya bırakılan atlar sayıları artarak halen Kızılırmak Deltası Kuş Cennetinde tamamen kendi imkanlarıyla yaşamlarını sürdürmektedir. Milli Park içerisinde kuşlar, atlar ve diğer canlılar doğal bir yaşam sürmektedir.