Dünya

Gölge savaş dönemi kapandı: İşte İran ile İsrail’in çatışmalarla dolu son 50 yılı!

Son dönemde, İsrail ordusunun İran'daki askeri hedeflere düzenlediği nokta atışı saldırılar, uzun süredir devam eden bir gerilimin yeni bir aşamasına işaret ediyor. İran medyası, Tahran ve Kerec şehirlerinde meydana gelen birçok patlamayı bildirirken, İsrail bu saldırıların 1 Ekim'de İran tarafından gerçekleştirilen füze saldırılarına yanıt olduğunu açıkladı.

26.10.2024 - 14:32

- 1979: İran İslam Devrimi, ülkedeki Batı yanlısı lider Muhammed Rıza Şah'ı devirdi. Bu, İsrail'e karşı ideolojik bir düşmanlığın temelini attı.

- 1982: İsrail, Lübnan'ı işgal etti. Bu dönemde, İran Devrim Muhafızları, Hizbullah'ı kurarak bölgedeki Şii Müslümanlarla birlikte hareket etti.

- 1983: İran destekli Hizbullah, Batı ve İsrail güçlerini Lübnan'dan çıkarmak için intihar saldırıları düzenledi. Bu süreçte İsrail, Lübnan'dan çekilmek zorunda kaldı.

- 2002: İran'ın gizli uranyum zenginleştirme programı ortaya çıktı. Bu durum, nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasının ihlali olarak görüldü ve İsrail, sert önlemler alınmasını talep etti.

- 2006: İsrail, Hizbullah ile bir ay süren bir savaş gerçekleştirdi; çatışma etkili bir çıkmazla sonuçlandı.

- 2009: İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail'i “tehlikeli ve ölümcül bir kanser” olarak tanımladı.

2010: Stuxnet virüsü, İran'ın Natanz Nükleer Tesisi'ne karşı kullanılan ilk bilinen siber saldırı oldu.

- 2018: ABD, İran'ın nükleer programından çekildi. İsrail Başbakanı Netanyahu, bu kararı “tarihi bir hamle” olarak değerlendirdi.

- 2020: İran Devrim Muhafızları'nın komutanı General Kasım Süleymani, Bağdat'ta düzenlenen bir saldırıda öldürüldü. İran, bu duruma karşılık olarak Amerikan üslerine füze saldırıları gerçekleştirdi.

- 2022: ABD ve İsrail, İran'ın nükleer silahlara sahip olmasını engellemek için ortak bir taahhüt imzaladı. Biden, bu durumu Kudüs Deklarasyonu ile duyurdu.

- Nisan 2024: İsrail, Şam'daki İran Büyükelçiliği'ne hava saldırısı düzenledi. İran, buna insansız hava araçları ve füzelerle karşılık verdi.

- 1 Ekim 2024: İran, iki önemli liderinin suikastine yanıt olarak Tel Aviv yakınlarına 180'den fazla füze fırlattı.

- 26 Ekim 2024: İsrail, İran'daki askeri mevzileri hedef alarak saldırılara misilleme yaptı. İran medyası, Tahran'da ve çevresindeki askeri üslerde patlamalar meydana geldiğini bildirdi.

İsrail ve İran arasındaki gerilim, uzun bir tarihsel arka plana sahip ve son gelişmeler bu çatışmanın daha da derinleşeceğini gösteriyor. Gelecek dönemlerde, bu iki ülke arasındaki ilişkilerin nasıl evrileceği, bölgedeki güvenlik dinamiklerini önemli ölçüde etkileyecektir.