Özlem Coşan / Diriliş Postası
DÜNYA diplomasisi Antalya’da bir araya geldi. İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşının damga vurduğu 3. Antalya Diplomasi Forumu’nda; Arap Ligi, AB komisyonu ve Türkiye delegasyonu; konunun sınır güvenliği, insani yardım ve kalıcı barışa götürecek taraflarını etraflıca tartıştı.
Filistin’in tam bağımsızlığı sağlanmadan bölgede kalıcı bir barışın mümkün olmayacağı yönünde ortak söylemin ağırlık kazandığı konuşmalarda Filistin ile birlikte diğer bölge ülkeleri Lübnan ve Bahreyn tarafından da sonuç odaklı diplomasinin gereği vurgulandı.
Gazze’de beş aydır süren insani krizin sona erdirilmesi için mekik diplomasisinin artarak devam etmesinin, barış müzakerelerinde belirleyici rol oynadığı üzerinde duruldu. Ancak forumda en çok öne çıkan mesele, bölgedeki normalleşme sürecinde yaşanan belirsizliğin İsrail’in lehine devam ettiği gerçeğiydi.
ADF’nin ikinci gününde Orta Doğu’da kalıcı barışın yapı taşları tartışıldı. Programa katılan Filistin Dışişleri Bakanı Riad Maliki, Lübnan Dışişleri Bakanı Dr. Abdullah Bou Habib, Bahreyn Stratejik, Uluslararası ve Enerji Çalışmaları Merkezi Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Abdullah bin Ahmet el-Halife ve Arap Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Hossam Zaki sınır güvenliği konusunda konuştu.
HAK İHLALİ
Filistin için barış olmazsa, Orta Doğu’da tam barış sağlanamayacağını bildiren Maliki, Filistinlilerin vatanlarını ve haklarını korumak için büyük çaba sarf ettiğini ancak bunun İsrail saldırılarıyla sonuçlandığını belirtti. Filistinlilerin tarih boyunca kandırıldığını söyleyen Riyad Maliki, Güvenlik ve barış, Filistinlileri atlayıp sadece komşu ülkelere sağlanan bir hak değildir, olmamalı.” dedi.
‘YOK SAYILDIK’
“Filistin olmadan bir normalleşmeden bahsedilemezdi. Filistinlilerin kendilerini tanımlama ve kendi güvenliklerini garanti altına alma noktasında bölgesel ve uluslararası garantörlüğü hak eder.” diyen Maliki şunları aktardı:
76 YILLIK ZULÜM
“İsrail 1948’den bu yana her alanda Filistin’i yıkmaya ve yıpratmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde ABD, Filistin’in haklarını konseyde veto ediyor ve bu da İsrail’i işgal ve baskı konusunda teşvik ediyor. Uluslararası kamuoyu İsrail’e yaptırım kelimesini dile bile getiremiyor. Bu zayıflıktır, korkaklıktır.” Maliki, Arap devletlerinden politik anlamda destek gördüğünü ancak söz konusu desteğin mali alanda olmadığını belirterek İsrail’in Filistin ekonomisine el koyduğunu ifade etti. Son 15 yıldır Batı’nınbu çatışmanın çözümü konusunda İsrail lehine yönlendirici bir etkiye sahip olduğunu aktaran Maliki, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana meşru müdafaa bahanesiyle saldırdığını hatırlattı.
MUHATAP ABD
Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Bou Habib ise, İsrail ile sınır güvenliği konularında masada her zaman ABD’nin bulunduğunun altını çizerek, “Sınır güvenliği görüşmelerine hazırız ancak barış tam olarak sağlanırsa sınır güvenliğinden bahsedilebilir.” dedi. BEŞ TALEP Bahreyn Uluslararası ve Enerji Çalışmaları Merkezi Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Abdullah bin Ahmet el-Halife, beş talebi şöyle sıraladı: Filistin Devleti’nin kurulup tanınması, Doğu Kudüs’ün başkent olması, sınır güvenliği, İsrail devletinin tanınması ve sınırının güvenlik altına alınması. Halife, “Savaşların tek sebebi kötü diplomasi ile çatışmaların çözülememiş olmasıdır.” ifadelerini kullandı.
UZLAŞI İNŞASI
Arap Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Hossam Zaki de İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının beş aydır devam etmesinin tüm uluslararası sistemin başarısızlığı olduğunu ifade etti. Zaki, “Uluslararası diplomasi Filistin’in pozisyonu ile ilgili uluslararası uzlaşının inşa edilmesinde rol oynamalıdır.” dedi.