Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaklaşık dokuz ay sonra ilk defa St. Petersburg şehrinde yüz yüze görüşecek.
24 Kasım’da yaşanan uçak krizinden sonra ilk kez bir araya gelecek Erdoğan ve Putin’in görüşmesinin iki ülke ilişkilerinin geleceği açısından yol haritası niteliği taşıması bekleniyor.
En son, 15 Kasım 2015’te Antalya’da düzenlenen G20 zirvesi kapsamında bir araya gelen iki liderin çantasında, Türk-Rus ilişkilerinin yeniden canlandırılması, ticari-ekonomik işbirliği ve Suriye başta olmak üzere bölgesel krizler gibi birçok önemli gündem maddesinin bulunduğu belirtiliyor.
Görüşme, 24 Kasım’dan sonra sıkıntılı bir dönemden geçen Türk-Rus ilişkilerinin rayına oturtulması ve rüzgarın tersine döndürülmesi açısından büyük önem taşıyor.
Ayrıca Suriye’de krizin çözümüne katkı sağlayabilecek iki önemli ülke liderinin görüşmesi, ziyaretin ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel anlamını da artırıyor.
Moskova’dan olumlu açıklamalar
Erdoğan-Putin görüşmesi öncesinde Moskova’dan yapılan açıklamlarda ikili ilişkilerin yeniden canlandırılması ön plana çıktı.
Kremlin Basın Sözcüsü Peskov, geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada “Görüşmede iki ülke ilişkilerinin nasıl, hangi tempoda ve hangi aşamalarda canlandırılacağı konularında ciddi görüş alışverişinde bulunulacak” ifadesini kullanmıştı.
Putin’in Danışmanı Yuriy Uşakov ise görüşmenin zor bir sürecin ardından gerçekleştiğini anımsatarak, “Bu temasların Türk-Rus ilişkilerinin tamamında normalleşmeye katkı sağlamasını umut ediyorum” temennisinde bulunmuştu.
Görüşmeye dair Kremlin Sarayı’dan yapılan yazılı basın bildirisinde ise ziyaret kapsamında Türk-Rus ilişkilerinin kademeli olarak canlandırılması, ekonomik-ticari işbirliğinin gelişmesi için yol haritasının belirlenmesi ve iki ülke arasındaki üst düzeyli istişare mekanizmalarının yeniden faaliyete geçirilmesi gibi konuların görüşüleceği belirtilmişti.
Normalleşme sürecine nasıl gelindi
24 Kasım’dan sonra iki ülke arasındaki ilk temas 3 Aralık’ta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov arasında Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da gerçekleşti. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) toplantısı çerçevesinde gerçekleşen görüşme uçak krizinin ardından ilk yüz yüze temas olma özelliğini taşıdı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 27 Haziran’da Vladimir Putin’e gönderdiği mektuptan iki gün sonra Putin, Erdoğan’a teşekkür telefonu açtı. İki liderin uçak krizinden sonraki ilk görüşmesi yaklaşık 45 dakika sürdü. Erdoğan ve Putin, yüz yüze görüşme kararı aldı.
Telefon görüşmesinin ardından bakanlar kurulunu toplayan Putin, hükümete Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi için görüşmelere başlanılması talimatı verdi. Böylece iki ülke ilişkilerinde normalleşme süreci başlamış oldu.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, uçak krizinden sonra Rusya’ya bakan düzeyinde ilk ziyareti 1 Temmuz’da gerçekleştirdi. Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) toplantısına katılmak üzere Soçi’ye gelen Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Lavrov ile ikili görüşme yaptı.
Putin, 17 Temmuz’da FETÖ’nün darbe girişimi dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak, Türkiye’de seçilmiş hükümetin yanında yer aldıklarını belirtti.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de 26 Temmuz’da Moskova’ya gelerek muhataplarıyla görüşmeler gerçekleştirdi.