Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK), depolamalı rüzgar enerjisi santrali (RES) ve güneş enerjisi santrali (GES) ön lisans başvuruları ve çeşitli konularda bir süredir ortaya atılan iddialara ilişkin açıklama yapıldı.
"EPDK'nin bir gecede yönetmelik çıkardığı, kimsenin haberi olmadan ön lisans dağıttığına" dair iddiaya değinilen açıklamada, "Öncelikle EPDK'nin bir gecede yönetmelik çıkarması ve bunu Resmi Gazete'de yayımlatarak yürürlüğe sokması mümkün değildir, zira bu durum yasalarımıza ve ilgili mevzuatımıza aykırıdır." ifadesine yer verildi.
Açıklamada, "Depolamalı RES/GES ön lisans süreci 5 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren kanunla kurumumuza görev olarak verilmesi ile başlamıştır. Bu kanunla depolamalı RES/GES ön lisans süreçlerine yönelik 'ihale ve yarışma yapılmayacağı' ölçüm zorunluluğunun dahi istenmeyeceği hüküm altına alınmıştır. İlgili kanunun amacı emre amade olmayan rüzgar ve güneş kaynaklı üretilen elektriğin depolanarak sisteme bağlanması ve elektrik üretimindeki yenilenebilir enerji payının artırılmasını sağlamaktır." bilgisi paylaşıldı.
Ön lisans başvurularının alınmasından "4 ay önce" sürecin resmiyet kazandığı ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle konudan tüm Türkiye'nin haberdar olduğu belirtilen açıklamada, "Kurumumuz tarafından ön lisans başvurularının alınmasından '2 ay önce' sürecin teknik detaylarını içeren bir taslak hazırlanmış ve 'kamuoyu' görüşüne açılmıştır. Bu taslağa son şekli verilmeden önce enerji sektörünü takip eden, ilgisi olan herkesin katkısı alınmış bu süreç de tamamen kamuoyunun gözleri önünde, şeffaf bir biçimde ilerleyerek tamamlanmıştır." denildi.
Açıklamada, vatandaşların da katkısıyla son şekli verilen söz konusu yönetmeliğin kurul tarafından görüşülerek kabul edildiği ardından yine Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğine dikkati çekilerek, şunlar kaydedildi:
"Görüldüğü üzere 1 gecede yönetmelik çıkarılması ve sessiz sedasız ön lisans dağıtılması söz konusu değildir. 19 Kasım 2022 - 28 Eylül 2023 tarihleri arasında kurumumuza 5 bin 968 başvuru yapılmıştır. Ön lisans sürecinde de EPDK tarafından sık sık kamuoyuna bilgilendirme yapılmış, yatırımcının bu alandaki ilgisi kamuoyu ile paylaşılmıştır. Söz konusu 5 bin 968 başvuru, birbirinden farklı yaklaşık 1500 adet şirket tarafından yapılmıştır. Sırayla alınan başvurular kurumumuz tarafından titizlikle değerlendirilmiş ve hazırlıklarını eksiksiz yapan 263 şirkete 663 ön lisans verilmiştir."
"ÖN LİSANS BAŞVURULARI MAYIS 2019'DAN BU YANA ONLİNE OLARAK YAPILIYOR"
"EPDK yönetiminin yakınlarına ön lisans vermek için sadece online başvuruları kabul ettiği, belgelerini hazırlamak isteyen yatırımcılara yeterince süre tanınmadığına" dair iddiaya da yer verilen açıklamada, ön lisans başvurularının Mayıs 2019'dan bu yana online olarak yapıldığının tüm sektör oyuncuları tarafından bilindiği vurgulandı.
Açıklamada, "Ön lisans sürecinde istenen belgeler 10 yılı aşkın bir süredir kurumumuzun internet sitesinde yer almaktadır. Yine bu durum da tüm sektör oyuncuları tarafından bilinen bir gerçektir. Diğer bir deyişle online başvuru süreçlerinde depolamalı ön lisans başvurularına özel bir uygulama yapılmamıştır. Yani ilgili Kanunun yürürlüğe girmesi ardından ilgili yönetmelik taslağının kamuoyu görüşüne açılması ve nihayetinde yönetmeliğin de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesini içeren 4 aylık süreci takip eden 'herkes' ön lisans başvurusunda bulunabilmiştir. Kurumumuzun bu konuda herhangi bir gizli iş yapması, bazı çevreleri kayırması söz konusu değildir, mümkün de olamaz. Zira online başvurulara fiziken ve hukuken müdahale imkanı yoktur. Hiçbir ayrım yapılmaksızın, kurumsal tarafsızlık prensibi ile tüm başvurular sırasıyla alınmıştır." ifadeleri kullanıldı.
"KURULU GÜÇ İLE TÜKETİM ARASINDA MUKAYESE YAPILMASI KÖTÜ NİYETLİ BİR ÇABADIR"
Ayrıca açıklamada, 5 Temmuz 2022'de yürürlüğe giren kanunla kuruma görev olarak verilen depolamalı RES/GES yatırımlarına ilişkin ön lisans sürecinde bir yetki aşımının söz konusu olmadığı, Enerji ve Tabii Bakanlığı'nın kasım ayında ilan ettiği enerji lisans tahsisi ihalesinin depolamalı RES/GES yatırımları ön lisans süreci ile ilgisinin bulunmadığı belirtildi.
"Türkiye, kurulu gücünün yarısı kadar elektrik tüketebiliyorken EPDK'nin elektrikte kurulu gücü artırmaya karar verdiğine" ilişkin iddiaya da değinilen açıklamada, "Elektrikte kurulu güç ile tüketim arasında mukayese yapılması kötü niyetli bir çabadır ve enerji alanındaki cehaleti de ortaya koymaktadır. Kurulu gücü arttırmaya karar verildiği iddia edilen kaynaklar 'yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızdır' ve bu kaynaklar enerjide dışa bağımlılığımızın azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Zira teknik yönden kurulu gücün emreamade olması yani istenildiğinde tüketime hazır olması gibi önemli bir kriter de söz konusudur. Hatırlatmak isteriz kurulu gücün artırılması veya bağlantı kapasitesinin oluşturulması yetkisi kurumumuzda değildir." ifadelerine yer verildi.
"HİÇBİR DÜZENLEYİCİ KURUMUN ALIM GARANTİSİ VERME YETKİSİ YOK"
Açıklamada, "6 dolar-sentlik lisans tarifesi kapsamında ön lisans dağıtıldığına, bu rakamın 3,375 dolar-sent olabileceğine ancak bu fark sebebiyle elektriğe 30 yılda 129,6 milyar dolarlık fatura ödeneceğine" dair iddiaya ilişkin de, şunlar kaydedildi:
"1 Mayıs 2023'te Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenen 6 dolar-cent’lik tarife EPDK tarafından belirlenmemiştir. Enerji sektörü ile asgari düzeyde ilgisi olanların bileceği üzere anılan düzenleme 01/07/2021 tarihinden 31/12/2030 tarihine kadar işletmeye girecek olan YEK Belgeli yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatları ve süreleri kapsamaktadır. Bu fiyatların ve sürelerin belirlenmesi EPDK’nin görev alanında değildir ve EPDK’nin bu alanda fiyat ve süre belirleme yetkisi de yoktur. Herkesin ulaşabileceği Cumhurbaşkanlığı kararında 30 yıl ibaresi ise yer almamaktadır ve uygulanacak süre 10 yıl olarak düzenlenmiştir."
EPDK'nin verdiği bir alım garantisinin olmadığı, hiçbir düzenleyici kurumun alım garantisi verme yetkisinin bulunmadığı vurgulanan açıklamada, "Kurumumuz da hiçbir yatırımcıya böyle bir garanti vermemiştir, vermesi de mümkün değildir. Kurumumuzun başkanı ve yöneticileri hakkında bu iftiraları atan söz konusu kişiler hakkında maddi-manevi tazminat davası dahil olmak üzere hukuki süreç başlatılmıştır." denildi.