Hayat

‘En sıcak Eylül ayı’ rekoru kırıldı!

Abone Ol

Eylül ayında kaydedilen en yüksek sıcaklık, kuzey yarımkürede kaydedilen en sıcak yazın ardından geliyor. Öyle ki artan sıcaklıklar hiçbir azalma belirtisi göstermiyor.

Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nden elde edilen veriler, bu ayın 1940'a kadar uzanan kayıtlarda uzun vadeli ortalamaya göre en büyük sıçramayı yaşadığını gösteriyor.

Bilim insanları verilerdeki bazı ayrıntılar karşısında oldukça şoke oldu.

2023'ün Eylül sıcaklıkları, 1940'a kadar kaydedilen herhangi bir aydaki sıcaklığın çok üzerindeydi; 1991-2020 döneminden neredeyse 1 derece daha yüksekti.

Uzun vadeli güncel ortalamayı neredeyse bir derece aşmak yeterince kötü, ancak bu, dünyanın bazı bölgelerinde daha da büyük farklılıkları maskeliyor. Örneğin Avrupa'da ısınma ölçeği dikkat çekiciydi; uzun vadeli ortalamanın 2,51 derece üzerindeydi.

Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) Direktör Yardımcısı Dr. Samantha Burgess, "Rekor bir yaz mevsiminin ardından Eylül ayında gözlemlenen benzeri görülmemiş sıcaklıklar, olağanüstü miktarda rekor kırdı" dedi.

İklim araştırmacılarının baktığı önemli ölçümlerden biri, mevcut sıcaklıklar ile fosil yakıtların yaygın kullanımı öncesindeki sıcaklıklar arasındaki farktır.

Geçtiğimiz ay, sanayi öncesi dönem olarak adlandırılan dönemdeki sıcaklıkların yaklaşık 1,75 derece üzerindeydi; bu, şimdiye kadar kaydedilen tek bir aydaki en yüksek rakam.

Bu durum araştırmacılar arasında büyük rahatsızlık yaratacaktır.

2015 yılında Paris'te bir araya gelen siyasi liderler, bu yüzyılda küresel sıcaklık artışını 1,5 derecenin altında tutmaya çalışma konusunda anlaştılar.

Eylül ayında ölçülen rakam, bu anlaşmanın ihlali anlamına gelmiyor çünkü Paris hedefi, aylara değil on yıllara işaret ediyor.

Bilim insanları bu yılın genel olarak 1,5 derece sınırının altında kalacağına inanıyor ancak Copernicus'a göre 2023, tarihteki en sıcak yıl olma yolunda ilerliyor. Eylül ayının sonuna kadar olan yıl, şu andaki en sıcak yıl olan 2016'yı 0,05°C ile bugüne kadarki en sıcak yıl olarak gölgeledi.

Aşırı sıcaklar Ekim ayına kadar devam etti ve İspanya da dahil olmak üzere pek çok yerde aylık en yüksek rekorları kırdı.

Son aylarda küresel sıcaklıklar ortalamanın çok üzerinde seyrediyor; pek çok gün için sanayi öncesi ortalamanın 1,5 derece üzerinde seyrediyor.  Küresel sıcaklıklar yılın bu döneminde daha önce kaydedilenlerin çok üzerinde.

El Niño hava olayı henüz zirveye ulaşmadığı için küresel sıcaklıklar normalin daha da üstüne çıkabilir.

El Niño, mevsimsel veya yıldan yıla zaman çizelgelerinde, Dünya üzerindeki küresel iklim değişkenliğinin baskın doğal modu olan El Niño Güney Salınımının bir parçasını oluşturur. El Niño olayları sırasında Doğu Pasifik'te sıcak su yüzeye çıkarak atmosfere ilave ısı yayar.

El Niño nedir ve havayı nasıl etkiler?

Bu, küresel sıcaklıkların artmasının nedenlerinden biridir; buna esas olarak fosil yakıtların yakılması ve gezegeni ısıtan sera gazlarının salınması nedeniyle insanların neden olduğu uzun vadeli ısınma da dahildir.

Uzmanlar, Kasım ayı sonunda COP28 iklim zirvesi için toplanmaya hazırlanan politikacılar üzerinde, ısınmanın ölçeğinin yeni bir baskı oluşturduğuna inanıyor.

Dr Burgess, "COP28'den iki ay sonra, iddialı iklim eyleminin aciliyeti hiç bu kadar kritik olmamıştı" dedi.

Kaynak: BBC