DEMET İLCE / MUHABİR
Kanser nedenlerinin başında genetik ve çevresel faktörüler gelse de hareketsiz yaşam, stres, obezite, sigara ve alkol kullanımı, radyasyon, yoğun güneş ışığı, kanserojen maddeye maruz kalma da kanser riskini artıran nedenler arasında yer alıyor. Yanlış beslenme alışkanlıkları da kanser oluşum sebepleri arasında bulunuyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halit Tanju Besler, kanser hastalarının nasıl beslenmesi gerektiğini Diriliş Postası’na anlattı.
Kanser hastaları, tedavi öncesi, esnası ve sonrasında nasıl beslenmeli?
Kanser hastaları için beslenme büyük önem taşır çünkü doğru beslenme, tedavi sürecinde vücudu destekleyebilir, iyileşmeyi hızlandırabilir ve sağlığı güçlendirebilir. Ancak her kanser türü ve tedavi süreci farklı olduğundan, bireysel duruma uygun bir beslenme planı oluşturulması önemlidir. Tedavi öncesi ve sonrası beslenme şu şekilde olmalıdır:
Öncesinde, protein, sağlıklı yağlar (zeytinyağı), vitaminler ve mineraller bakımından zengin bir diyet modeli önemlidir. Taze meyve, sebze, tam tahıllar ve protein kaynaklarına odaklanın. Aşırı tüketimden uzak durun ve özellikle mevsiminde yetişen besinlere öncelik veriniz. Bol su tüketimi, vücudu destekler ve toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Meyve, sebze gibi antioksidan açısından zengin yiyecekler bağışıklık sistemini destekler.
Tedavi sonrası mide bulantısı, ağız yaraları gibi sorunlar olabilir. Yiyeceklerin yumuşak, sindirimi kolay ve besleyici olması önemlidir. Az az sık sık besleniniz. Dokuların onarımı ve güçlenmesi için yeterli miktarda protein alımı gereklidir. Kanser tedavisinde genellikle hastalarımızda vücut ağırlığında kayıplar söz konusu oluyor. Bunu önlemek ve özellikle de yağsız vücut kütlesinin (kaslarımız) kaybının önlenmesi gerekir. Bundan dolayı protein alımı çok önemlidir. Zeytinyağı ve Omega-3 içeren yağlar gibi sağlıklı yağlar vücudu destekleyebilir. Omega-3 yağları için en iyi kaynak, iyi pişirilmiş balık tüketimidir. Hafta 200-400 gram arası balık tüketmek sağlıklı yağ alımına neden olabileceği gibi kaliteli protein alımına da destek olur.
Hangi besinler tüketilmeli, hangilerinden uzak durulmalı?
Taze meyve ve sebzeler, tam tahıllar, sağlıklı yağlar (zeytinyağı), protein kaynakları (balık, tavuk, süt ve ürünleri), yoğurt ve kefire özellikle önem veriniz.
İşlenmiş şekerler, doymuş yağlar, aşırı işlenmiş, pişirilmiş besinler, trans yağlar, aşırı tuzlu yiyeceklerden uzak durunuz.
Şeker ve kanser arasında nasıl bir ilişki vardır?
Şeker tüketiminin kanser gelişiminde doğrudan bir rolü olduğunu gösteren kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, aşırı şeker tüketimi obeziteye yol açabilir ve obezite, bazı kanser türlerinin riskini artırabilir. Bu yüzden dengeli bir diyet ve şeker tüketiminde ölçülü olmak önemlidir.
İştahsız kanser hastaları için nasıl bir beslenme şekli önerirsiniz?
Büyük öğünler yerine sık sık küçük miktarlarda beslenmek daha kolay olabilir. Çorba, püre halinde sebzeler, smoothie gibi besleyici ama hafif yiyecekler tercih edilebilir. Kanser tedavisi iştahı etkileyebilir. Yiyeceklere tat vermek için doğal tatlandırıcılar kullanılabilir (bal, pekmez ve baharatlar).
Beslenme, kanser tedavisi sürecinde önemli bir rol oynar ancak her hasta farklı olduğu için bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilmiş bir beslenme planı en uygun olanıdır. Uzman bir diyetisyen veya beslenme uzmanı, hasta için en iyi beslenme planını belirlemede yardımcı olabilir.