Çalışanın devamsızlık yapması, işyeri düzeni olumsuz etkilemektedir. Yapılan iş bölümündeki aksamaların yanı sıra o işyerinde çalışan diğer personellerin işgüçlerinin azalmalarına sebebiyet verecektir. Yasal çerçevede devamsızlık hükümleri; izinsiz ve mazeretsiz işe gitmeme halinde ortaya çıkacaktır. Kanun koyucu tarafından işinde mazeretsiz olarak devamsızlık yapan çalışanlar hakkında işverene tanınmış haklar bulunmaktadır
İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi halinde işverenin haklı nedenle fesih hakkı doğacaktır.
Örneklemek gerekirse;
–Çalışma günü olan 18 Eylül ve 19 Eylül tarihlerinde izinsiz ve mazeretsiz işe gelmeyen çalışanın iş sözleşmesi devamsızlık nedeniyle feshedilebilir.
– İşyerinin kapalı olduğu tatil gününü izleyen iş gününde izinsiz ve mazeretsiz işe gelmeyen çalışanın, bu eylemini bir ay boyunca iki kez tekrarlaması halinde devamsızlık nedeniyle feshedilebilir.
– Bir ay boyunca üç iş günü izinsiz ve mazeretsiz olarak işe gelmeyen çalışanın iş sözleşmesi devamsızlık nedeniyle feshedilebilir.
Devamsızlık hesabındaki aylık süre takvim ayı olmayıp, ilk devamsızlık yapılan günü izleyen 30 günü ifade eder.
Kanunen çalışana tanınan yasal izinlerin kullanılması izinsiz ve mazeretsiz devamsızlık olarak kabul edilemez. Örnek vermek gerekirse; evlenen bir çalışana üç gün yasal izin hakkı tanınmıştır. Evlilik iznini kullandığı bir zaman içerisinde, çalışana devamsızlık nedeniyle işlem yapılamaz. Bunun yanında yıllık izin talep etmiş lakin işveren tarafından onaylanmamış bir çalışanın yıllık izin kullanırcasına işe gelmemesi halinde devamsızlık işlemi yapılabilecektir. Her devamsızlık derhal fesih hakkı vermeyecektir.
Çalışanlarda birer insan ve hayatta aksiliklerle karşılaşma durumumuz da bulunmaktadır. Devamsızlık nedeniyle işverene tanınan haklar ancak izinsiz ve mazeretsiz keyfi nedenlerle yapılan devamsızlıklar için geçerli olacaktır. Uygulamada çalışanlar devamsızlığının nedenini devamsızlık sonunda işe başladığında geçerli mazerete dayandırılabildiğinden, çalışanın savunması alındıktan sonra fesih işlemlerine başlanması her iki tarafında menfaatine olacaktır.
Saatlik devamsızlık
Çalışanların devamsızlık nedeniyle iş akdinin feshi gündeme gelebilmesi için devamsızlığın tam gün olması gerekir. Bir saat dahi olsa o gün işe gelen çalışanın iş akdi devamsızlık nedeniyle fesih edilemez. Aynı şekilde işyerine gelmesine rağmen işçinin görevini yapmaması devamsızlık olarak değerlendirilemez.
Devamsızlık durumunun tespiti
Her devamsızlık günü için ayrı ayrı devamsızlık tutanakları düzenlenmelidir. Zorunlu olunmasa da tutanakların her gün için ayrı ayrı düzenlenmesi daha sağlıklı olacaktır. Devamsızlık tutanakları işyerinden tanıklarca imzalanmalıdır.
Feshin sonuçları
Devamsızlık nedeniyle yasa koyucu tarafından işverene haklı nedenle fesih imkânı getirilmiştir. Bildirimsiz feshe yönelik irade açıklaması karşı tarafa ulaştığı andan itibaren hüküm ve sonuçlar hasıl eder ve sözleşme ortadan kalkar. İş sözleşmesini, 4857 sayılı İş Kanunun 25. maddesi çerçevesinde haklı nedenle fesheden işveren ihbar tazminatı ödemeyeceği gibi işçiden de ihbar tazminatı talebinde bulunamaz.
Son Söz: Sosyal yaşantımızda kimi zaman hesapta olmayan aksiliklerle karşı karşıya kalabilmekteyiz. Önemli olan mazeretimizi mümkün olduğu sürece somut delillere dayandırmamızdır. Unutmayın; mazeretsiz işe gitmemek istifa gibi tazminatsız fesih nedenidir.