5275 Sayılı Ceza İnfaz Kanunu’na 105/A maddesiyle getirilen düzenlemeyle, Denetimli Serbestlik Yasası kapsamında mahkûmlar ve yükümlüler cezaevinden şartlı yani denetimli olarak salıverilmektedir.
Denetimli serbestlik yasası iki yıl ceza almış ve cezası iki yıl kalmış mahkûmların salıverilmesi için uygulanmaktadır.
Denetimli serbestlik yasası, yükümlünün ailesiyle bağlarını sürdürebilmesi ve dış dünyayla yani sosyal hayata uyum sağlayabilmesi gayesiyle hayata geçirilmiştir.
Hükümlünün cezası cezaevinde infaz ettirilirken, koşullu salıverilmesine belli bir süre kala tahliye edilmekte ve dışarda denetim altında tutulmaktadır.
Denetim, günlük olarak karakola imza, elektronik kelepçe, evde gözlem altına alınma ve 5237 Sayılı TCK’ya yeni bir hükmün eklenmesiyle ‘kamuya yararlı işte çalışma’ olarak yapılmaktadır.
Bunların tamamı veyahut bir kaçı uygulanabilmektedir.
Türk Ceza Kanunu 50 maddesinin 1. fıkrasının f bendinde;
“Mahkeme, hakkında hapis cezası verilen kişi hakkında kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışması karşılığında cezasını çekebileceğini karar verebilecektir” deniliyor.
Bu bilgilerden sonra;
Her ne kadar kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışması şartlarının arasında kişinin rızası, yeteneği ve oturduğu yere dikkat edileceği belirtiliyor olsa da, bu hususlara çok fazla dikkat edilmediğinde evde gözetim hapsinde olanlar, elektronik kelepçeli olanlar ve her gün imza atmak için karakola gitmek zorunda olanlar için ücretsiz çalışma yerlerine ulaşım bile maddi ve manevi külfet haline gelmektedir.
Yükümlüler bu ‘yükün’ altında ezilmektedir ve içlerinde çalışma yerine gidebilmek için yol parası bulamayanlar vardır.
Devletin, Denetimli Serbestlik Yasası’na küçük bir ek yaparak, kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışma şartlarına en asgarisinden yol ve yemek parası eklenmesi isabetli olacaktır.
Hem içinde bulundukları denetimli serbestlik şartları ve hem de ülkenin ekonomik durumu sebebiyle hiçbir işte çalışabilme imkânı bulamayanlara verilecek günlük 30-40 TL’nin dahi çok büyük kıymeti vardır.
Deniliyor ki:
“Kamuya yararlı bir işte çalışma cezası ödül olarak değil, kişinin topluma uyum sağlaması ve cezaevinin olumsuz koşullarından etkilenmemesi sebebiyle verilir. Bu sebeple kural olarak bu cezalarda herhangi bir yol ücreti, yemek ücreti, prim veya maaş ödenmez.”
Bunları kabul ediyor olmakla birlikte, evli, bakmakla yükümlü olduğu eşi ve çocukları olan yükümlülerin bu zor durumdan kurtarılması gerekli değil midir?
Bu meselenin halli için yükümlüyü çalıştıracak kurum ve denetimli serbestlik müdürlüğü arasında imzalanacak çalışma protokolü ile yol ve yemek gibi ücretlerinin asgari seviyede ödenmesi sağlanabilir.
Hiçbir kurum buna hayır demez…
Hatta yoğun iş alanlarına işçi sevkiyatları, kurumca sağlanacak servis aracı ile de karşılanabilir.
Denetimli Serbestlik yükümlülerini bu sıkıntıdan kurtarabilmek temennisiyle…