Genel Kurulda, bütçe üzerindeki konuşmaların ardından soru-cevap bölümüne geçildi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, milletvekilleri tarafından "Başka ülkelerde ek bütçe var mı?" sorusunun yöneltildiğini belirterek, ek bütçenin sadece Türkiye'ye özgü olmadığını söyledi.
Son dönemde küresel piyasalardaki dalgalanmalar, Kovid-19 nedeniyle belirli ülkelerde ek bütçe ihtiyacının yaşandığını kaydeden Yılmaz, "2023 yılında ABD, Finlandiya, Norveç, Hırvatistan, Belçika, Polonya gibi birçok ülkede ek bütçe yapılmıştır. Sadece bize özgü bir hadise değil" ifadelerini kullandı.
Yılmaz, bu sene ek bütçenin hazırlanmasında Kahramanmaraş merkezli depremlerin de etkili olduğunu söyledi.
Cevdet Yılmaz, AK Parti hükümetleri döneminde çalışan ve emeklilerinin aylıklarında ve ücretlerinde enflasyonun oldukça üzerinde reel artışlar ve iyileştirmeler yapıldığını belirtti.
Emekli aylıklarının ocak ayında yüzde 30, temmuz ayında yüzde 25 olmak üzere kümülatif yüzde 62,5 artırıldığını dile getiren Yılmaz, "2023 yılında en düşük emekli aylığında da iyileştirme yapılmış, 3 bin 500 lira olan en düşük emekli aylığı, 2023 yılı ocak ayından geçerli olmak üzere 5 bin 500 liraya yükseltilmiştir. Nisan ayında ikinci bir düzenleme ile ikinci bir artış yapılmış, 7 bin 500'e çıkarılmıştır. Böylece birikimli kümülatif artış en düşük emekli aylığında bu yıl için yüzde 114 olmuştur. 2002 yılında 377 lira olan en düşük emekli aylığı, 2023 yılı temmuz ayı itibarıyla 9 bin 876 liraya yükseltilmiştir. Burada da reel artış, yüzde 71'dir" diye konuştu.
"Yüzde 50 civarında olacaktır"
En düşük SSK aylığının 2023 yılı temmuz ayı itibarıyla 7 bin 617 liraya yükseltildiğini ifade eden Yılmaz, reel artışın yüzde 93 olduğunu söyledi. En düşük tarım Bağ-Kur emekli aylığının 2002 yılında 66 lira olduğunu hatırlatan Yılmaz, bugün ise 7 bin 500 lira olduğunu, reel artışın yüzde 642 seviyesinde olduğunu belirtti. Yılmaz, şöyle devam etti:
"2002 yılında 149 lira olan en düşük esnaf Bağ-Kur emekli aylığı, bugün 7 bin 500 liradır, reel artış yüzde 228 olmuştur. 2002 yılında sadece 24 lira olan 65 yaş üstü aylığı, 2023 yılı temmuz ayı itibarıyla 2 bin 348 liraya yükselmiştir. Reel artış yüzde 524 seviyesindedir.
Öte yandan 2024 yılı ocak ayında memur emeklilerinin emekli aylıkları, memurlar gibi hem enflasyon farkı hem de toplu sözleşme gereği alınacak ücretler dahil edildiğinde yüzde 50 civarında olacaktır. Diğer emeklilerimiz için de yasal çerçeve içerisinde, çalışanımızı, emeklimizi enflasyona ezdirmeyecek bir anlayış içinde gerçekleştirilecektir."
"Külliye ile ilgili zihninizde farklı algı oluşmuş durumda"
Cumhurbaşkanlığı bütçesinin yüksek olduğuna dair eleştirilere yanıt veren Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı bütçesinde yer alan mal ve hizmet alım giderlerinin yaklaşık yüzde 63'ünün, barışı destekleme giderleri olarak ilgili bakanlık ve kuruluşlara aktarıldığını söyledi.
Milletvekillerinin Cumhurbaşkanlığı Külliyesine yönelik "Saray" söylemine de tepki gösteren Yılmaz, "Ya sarayın ne demek olduğunu bilmiyorsunuz veya hiç görmediğiniz için Külliye ile ilgili zihninizde farklı algı oluşmuş durumda. Bir gün gelin misafir edelim, saray mıymış yoksa bir hizmet alanı mıymış kendiniz yaşayarak görün" dedi.
Yılmaz, demokratik hukuk devletinde, halkın oylarıyla seçilmiş bir Cumhurbaşkanı ve ekibi olarak, halka bir hizmet mekanında hizmet ettiklerini söyleyerek, Külliye'nin milletin mekanı olduğunu vurguladı.
Üniversite ve öğrenci sayısına ilişkin sorular geldiğini hatırlatan Yılmaz, üniversite sayısının 209'a çıktığını kaydetti. Yurt kapasitesine ilişkin bilgi veren Yılmaz, "955 bine ulaşmış bir yurt kapasitemiz var. İnşallah 1 milyonu aşacağız. İspanya'da sadece 91 bin yurt var. Hollanda'da 113 bin, Almanya'da 290 bin, Fransa'da 365 bin, İngiltere'de 550 bin... Yurtlar konusunda nerede olduğumuzu bu rakamlar gösteriyor" diye konuştu.
Asgari ücret
Asgari ücret ile ilgili sorulara da yanıt veren Yılmaz, asgari ücrette 2023 yılının ocak ayında yüzde 54,7, temmuz ayında yüzde 34 olmak üzere kümülatif olarak yüzde 107,3 artış sağlandığını anımsattı. Yılmaz, şöyle devam etti:
"2002 yılında 184 lira olan net asgari ücret, 2023 yılı temmuz ayı itibarıyla 11 bin 402 liraya yükselmiştir, reel artış yüzde 303 seviyesindedir. 2024 yılında asgari ücretin belirlenmesine ilişkin çalışma devam etmektedir. Burada sosyal diyalog mekanizması işliyor. Kamu tarafı, özel sektör, çalışan tarafı var. Bu üçü arasında bir müzakere yürütülüyor.
Bu müzakerelerin sonucunu görmeden herhangi bir rakam telaffuz etmemiz doğru olmaz. Bizim anlayışımız ortada, hiçbir zaman çalışanımızı enflasyona ezdirmedik. Her zaman çalışanımızın refahını öncelikli gördük. Elimizdeki tüm imkanlarla hareket edeceğiz. Ancak burada bir denge söz konusu. Bir taraftan çalışanlarımızın refah talepleri var, diğer taraftan işletmelerimizin rekabet gücü, istihdamı, kayıt dışına kaymama meselesi var. Bu ikisi arasında bir denge oluşmak durumunda."
"Amacı dışında kullanılmamakta"
Milletvekilleri tarafından "Kamu çalışanları ne kadar iyileştirme gördü?" sorusunun yöneltildiğini belirten Yılmaz, 2023 yılı kamu toplu iş sözleşmeleri çerçeve anlaşma protokolü ile brüt ücreti 15 bin lira altında olan kamu işçilerinin aylık brüt ücretlerinin 15 bin liraya çıkarıldığını belirtti. Yılmaz, "Bu iyileştirmeye ilave olarak 2023 yılının birinci dönemi için yüzde 45, ikinci dönemi için yüzde 15 oranında artış yapılmıştır" yanıtını verdi.
Cevdet Yılmaz, milletvekillerinin "Örtülü ödenekte yasal limit aşılmakta mı?" sorusu üzerine ise şunları söyledi:
"2022 yılında harcanan miktar, genel bütçe başlangıç ödeneğinin binde 1'ni teşkil etmektedir. Yani yüzde 5'lik oranın oldukça uzağındadır. 2023 yılı aralık ayı itibarıyla harcanan miktar ise genel bütçe başlangıç ödeneğinin on binde 6'sı olarak yasal sınırın oldukça altındadır. Amacı dışında elbette kullanılmamaktadır. Devletin milli güvenliği ve yüksek menfaatleriyle, devletin gerektirdiği değişik amaçlar neticesinde, kanunu çerçevede kullanılmaktadır."
Diyanet İşleri Başkanlığının halkı din konusunda aydınlatmak için 35 farlı dil ve lehçede yapılan Kur'an-ı Kerim mealleri ve 50 dil ve lehçede yaptığı dini faaliyetleri arasında Kürtçenin yer aldığını vurgulayan Yılmaz, "Bizim Kürtçe ile sorunumuz yok. Bizim bu ülkenin birliği ve beraberliği, terörün olmadığı vatandaşımızın burnunun kanamadığı bir ülke arayışımız var" dedi.
Öte yandan bütçe üzerinde şahsı adına söz alan Demokrat Parti İzmir Milletvekili Mehmet Salih Uzun da Meclis'in bütçe yapma yetkisinin budandığını savundu. Bütçenin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu dahil olmak üzere iki aydır Meclis'te görüşüldüğünü belirten Uzun, "Tek bir kelimesi değişmedi, değiştirilemedi. Noktasının, virgülünün yerini değiştiremedik. Noterlik yapıyoruz iki aydır" ifadesini kullandı.
Konuşmaların tamamlanmasının ardından Cumhurbaşkanlığı ile bağlı kurumların 2024 yılı bütçeleri Genel Kurulda kabul edildi.
Daha sonra 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin maddelerinin görüşmelerine geçildi.