İstanbul Düşünce Vakfı’nın 11-15 Ağustos tarihleri arasında “15 Temmuz’da Nasıl Değiştik?” üst başlığıyla yaptırdığı anket çalışmasında bin 200 kişi ile yüz yüze görüşüldü. Araştırma kapsamında görüşülen kişiler, darbe girişimini yüzde 75 televizyondan öğrendiğini beyan etti.
Ankete katılanlardan yüzde 46’sı 15 Temmuz darbe girişimi gecesi sokağa çıkarken, katılımcılardan yüzde 58 ise “demokrasi nöbeti”ne ya da mitinglere katıldı. Katılımcılara yöneltilen “Darbe karşıtı gösterilere ve demokrasi nöbetlerine katılma amaçlarınız?” şeklindeki bir soruya ise vatandaşlar, yüzde 92 ile millet iradesine sahip çıkmak ve darbe tehlikelerine karşı önlem almak olduğunu kaydetti. Vatandaşların yüzde 92’si FETÖ ile dış güçlerin oyunlarına dur demek ve yüzde 88’i Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile seçilmiş hükümete destek vermek için nöbetlere katıldıklarını belirtti.
Araştırmaya katılanlar, darbe girişiminde yüzde 90 ile ABD ve NATO’yu sorumlu tuttu. Darbe girişiminin nedenleriyle ilgili katılımcılar “Devlet ve hükümetlerin 1980’den beri FETÖ’ye karşı tedbirsiz ve iyimser olması”, “TSK’nın darbeci geçmişi ve toplum karşıtı aldığı pozisyon-vesayetçi karakteri” ile “AK Parti’yi darbe dışında yönetimden uzaklaştıracak yöntemlerin kalmaması” cevaplarını verdi.
15 Temmuz’dan sonra toplumda ayrışma azaldı
Katılımcıların yüzde 97’si darbe girişimlerine karşı tepki gösterme davranışının toplumda geliştiğini düşünürken, yine katılımcılardan yüzde 95’i toplumdaki ayrışmaların azaldığını beyan etti. Katılımcılar, 15 Temmuz’un ardından demokrasiye olan inancın ve bilincin geliştiğini, hak ve özgürlüklere ilginin arttığını, tarihsel ve milli değerlerin idrakinin sağlandığını değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a duyulan güven yüzde 85’e yükseldi
Katılımcılara, ankette 15 Temmuz darbe girişimi öncesi ve sonrasında siyaset ve bürokraside ön plana çıkanlara ilişkin kanaatlerin değişip değişmediği de soruldu. Anket sonuçlarına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik kanaatler olumlu yönde değişim göstererek yüzde 78’den yüzde 85’e yükseldi. Aynı ankette TBMM Başkanı İsmail Kahraman hakkındaki olumlu kanaat yüzde 60’tan 69’a, Başbakan ve AK Parti Genel Başkanı Binali Yıldırım’ın yüzde 66’dan 75’e, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yüzde 21’den 30’a, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yüzde 47’den 70’e, Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar hakkındaki ise yüzde 60’tan yüzde 75’e çıktı. HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a yönelik kanaatler ise olumsuz yönde yüzde 57’den 36’ya, MİT Başkanı Hakan Fidan hakkında da 52’den 41’e geriledi.
Darbe girişiminin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dünya liderliği yolundaki algısını nasıl etkilediği de sorulan ankette katılımcıların yüzde 92’si Cumhurbaşkanı’nı halkı tarafından dikkate alınan ve itibar gören bir lider olarak görüyor. Katılımcıların yüzde 91’i de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı zor süreçleri ve kaosu yöneten, ülkeyi iç ve dış tehditlere karşı demokrasi gücü ile koruyan bir lider olarak gördüğünü aktardı.
FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in Türkiye’ye iade edilmesi
Yüzde 70 ile orduya olan güvenin azaldığı kaydedilen anket sonuçlarında katılımcıların yüzde 95’i de darbe girişiminin ardından askere ve polise yönelik denetimlerin arttırılması ve disiplini sağlayacak önlemlerin alınması gerekliliğine dikkati çekiyor.
Katılımcılardan yüzde 96’sı FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in Türkiye’ye iade edilmesini isterken darbe girişiminde başarılı olması durumunda Türkiye’nin Suriye gibi uzun yıllar sürebilecek dini-mezhepsel ve etnik bir iç çatışmanın başlayabileceğine dikkati çekti.