Bu önemli adım, yeterlilik ve uygulanabilirlik konusunda tartışmaları beraberinde getirdi.
Anlaşma, gelişmiş ülkeleri ve özel sektörü her yıl 300 milyar dolar mobilize etmeye zorluyor. Ancak bu rakam, zirvede belirtilen 1,3 trilyon dolarlık ihtiyacın oldukça gerisinde kalıyor. Hindistan, Nijerya ve Malavi gibi ülkeler, bu miktarı yetersiz bularak eleştirilerde bulundu.
BM İklim Değişikliği İcra Sekreteri Simon Stiell, finansal taahhütlerin zamanında ve eksiksiz yerine getirilmesinin önemini vurgulayarak, anlaşmayı "insanlık için bir sigorta poliçesi" olarak nitelendirdi.
Fonlar Nerede Kullanılacak?
Anlaşma kapsamında sağlanacak finansmanın odaklanacağı iki temel alan:
- Uyum Çalışmaları: Aşırı hava olaylarına dayanıklı altyapı projeleri geliştirmek ve tarım gibi kritik sektörlerde sürdürülebilirliği artırmak.
- Enerji Geçişi: Fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçişi hızlandırmak. Özellikle rüzgar ve güneş enerjisi projeleri gibi girişimler için kaynak sağlanacak.
Küresel Karbon Piyasası Şekilleniyor
COP29’da, karbon piyasalarına ilişkin uzun süredir beklenen düzenlemeler de tamamlandı. Bu yeni sistem, ülkelerin karbon kredilerini ticaret yoluyla kullanmasına olanak tanıyor. Simon Stiell, bu gelişmeyi küresel iklim eylemini hızlandıracak önemli bir araç olarak değerlendirdi.
2025’e Kadar Yeni Hedefler: Ulusal Katkı Beyanları (NDC)
2025 Şubat ayına kadar ülkeler, emisyon azaltım ve uyum stratejilerini içeren güncel Ulusal Katkı Beyanlarını (NDC) sunmak zorunda. İngiltere, Brezilya ve BAE gibi ülkeler şimdiden iddialı planlarını sundu. BM Genel Sekreteri António Guterres, fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması ve yenilenebilir enerjiye geçiş için G20 ülkelerine liderlik çağrısında bulundu.
COP30 Brezilya’da: Yeni Hedefler
Brezilya Çevre Bakanı Marina Silva, COP30’un "COP’ların COP’u" olacağını belirterek, küresel sıcaklık artışını 1,5°C'nin altında tutmayı hedeflediklerini açıkladı. Ancak Brezilya’nın fosil yakıt üretimini artırma planları, bazı çevrelerce eleştiriliyor.
Öne Çıkanlar
- Finansman Açığı: 300 milyar dolarlık taahhüt, ihtiyaç duyulan miktarın gerisinde.
- Karbon Piyasaları: Küresel emisyon azaltımına yönelik yeni çerçeve oluşturuldu.
COP29’un ardından dikkatler, finansal taahhütlerin yerine getirilmesine ve COP30’a kadar sunulacak yeni hedeflere çevrildi. Zaman daralıyor ve iklim krizine karşı küresel işbirliği her zamankinden daha kritik.