Sağlık

Çölyak Hastalığı: Nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri

Çölyak hastalığı, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glüten proteinine karşı bağışıklık sisteminin anormal bir tepki vermesi sonucu ince bağırsakta ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Vücudun glüteni zararlı bir madde olarak algılamasıyla birlikte bağışıklık sistemi, ince bağırsaktaki hücrelere saldırır ve besin emilimini sağlayan villus yapıları zarar görür.

Abone Ol

Nihat Nasır – Diriliş Postası

Bu durum, özellikle bağırsak sağlığını ciddi şekilde etkileyen çeşitli sorunlara yol açar. Genetik yatkınlığın yanı sıra stres, viral enfeksiyonlar ve hamilelik gibi faktörler de çölyak hastalığının tetikleyicileri arasında yer alır. Türkiye'de yaklaşık 70 bin kişi çölyak hastalığı ile yaşamaktadır ve bu sayı dünya genelinde hızla artmaktadır.

Çölyak hastalığının belirtileri nelerdir?

Çölyak hastalığı, belirtileriyle geniş bir yelpazeye yayılabilir ve çocuklardan yetişkinlere kadar her yaş grubunda farklı şekilde ortaya çıkabilir. Glütene maruz kalma sıklığı ve miktarı, belirtilerin şiddetini etkileyebilir. En yaygın belirtiler arasında şunlar bulunur:

- Karın şişkinliği ve gaz

- Kronik ishal veya kabızlık

- Kilo kaybı ve iştahsızlık

- Eklem ve kemik ağrıları

- Yorgunluk, depresyon ve zihinsel bulanıklık

- Diş minesi problemleri ve sık diş çürükleri

Çölyak hastalığı bebeklerde nasıl ortaya çıkar?

Bebeklerde çölyak hastalığı, glütenli ek gıdalara geçildikten birkaç hafta ya da ay sonra belirginleşebilir. Genetik yatkınlık taşıyan bebeklerde şu belirtiler sıkça görülür:

- Kronik ishal

- İştahsızlık ve gelişme geriliği

- Kusma ve kas erimesi

İki yaşından büyük çocuklarda ise davranış değişiklikleri, diş problemleri ve öğrenme güçlükleri gibi semptomlar eklenebilir. Türkiye'de her 110 çocuktan birinde çölyak hastalığı görülmektedir ve ailesinde çölyak hastalığı olan çocuklarda erken teşhis büyük önem taşır.

Çölyak hastalığının tedavisi nedir?

Çölyak hastalığının bilinen kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, hastalığın kontrol altına alınmasında glütensiz bir diyet hayati önem taşır. Hastalar glüteni tamamen hayatlarından çıkarmalı ve bu diyete ömür boyu sadık kalmalıdırlar. Glütensiz diyete uyulmaması durumunda ince bağırsak kanseri, osteoporoz ve kısırlık gibi ciddi komplikasyonlar görülebilir.

Çölyak hastaları ne yemeli?

Glüten içermeyen gıdalar, çölyak hastalarının yaşam kalitesini artırmak için diyetin ana öğelerini oluşturmalıdır. Güvenle tüketilebilecek bazı besinler şunlardır:

- Taze sebze ve meyveler

- Pirinç ve patates bazlı ürünler

- Et, tavuk, balık

- Baklagiller (mercimek, nohut gibi)

Glütensiz diyete uyum sağlamak, çölyak hastalarının yaşamlarını kaliteli ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri için zorunludur.

Çölyak hastalığı nasıl teşhis edilir?

Çölyak hastalığının teşhisi serolojik testler ile yapılır. Kanda antikor seviyelerinin ölçülmesinin ardından kesin tanı için ince bağırsak biyopsisi gerekebilir. Şikâyetleri olan bireylerin bir gastroenteroloji uzmanına başvurması ve düzenli diyetisyen takibi, hastalığın yönetimi açısından önemlidir.

SEO odaklı bu özel haber metni, çölyak hastalığı hakkında farkındalık yaratmayı ve hastaların sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine yardımcı olacak önemli bilgileri sunmayı hedeflemektedir.