Dünyanın hemen her yerinde çocuklar, soda ve diğer şekerli içecekleri daha fazla tüketiyor ve çocuk obezitesi oranları da buna paralel olarak artış gösteriyor. 185 ülkeyi kapsayan ve üç on yılı aşan bu yeni araştırmaya göre, çocuklar 2018 yılında haftada ortalama 3.6 porsiyon şekerli içecek tüketiyordu. Bu, 1990 yılına kıyasla %22,9'luk bir artışı gösteriyor ve bu artış, yetişkinler arasında görülen artıştan çok daha keskin.
Bu süre zarfında çocuk obezitesi de aynı doğrultuda artış gösterdi ve şu anda dünya genelinde yaklaşık 160 milyon çocuk ve genç obezite ile mücadele ediyor.
ABD'deki Tufts Üniversitesi'ne bağlı Gıda İlaçtır Enstitüsü'nün direktörü ve çalışmanın kıdemli yazarı Dariush Mozaffarian, "Bulgularımız, dünya genelindeki hemen hemen her ülkede alarm zillerini çaldırmalı," dedi.
Araştırmacılar, gazlı içecekler, enerji içecekleri ve meyveli içecekler gibi şekerli içecekleri (SSB'ler) inceledi. Ancak %100 meyve ve sebze suları, kalorisiz yapay tatlandırıcılı içecekler ve tatlandırılmış süt, çay ve kahve bu çalışmanın dışında tutuldu.
Önceki çalışmalar, şekerli içeceklerin gençlerde obezite riskini artırdığına ve bunun da yetişkinlikte tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanser türleri gibi sağlık sorunlarına yol açtığına işaret ediyor.
Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde pediatri profesörü ve Avrupa Pediatri Akademisi Başkanı Dr. Berthold Koletzko, çalışmaya dahil olmamakla birlikte, "Bu durum, sadece çocuklukta değil, uzun vadede de bireylerin sağlığı için çok büyük bir bedel anlamına geliyor ve aynı zamanda toplum için de çok yüksek bir maliyeti var," dedi.
Yeni raporda, şekerli içecek tüketiminin dünya genelinde, özellikle daha büyük çocuklar ve ergenler arasında, daha küçük çocuklara kıyasla daha yüksek olduğu tespit edildi. Çoğu bölgede, kentsel alanlarda yaşayan ve ebeveynlerinin eğitim seviyesi yüksek olan çocuklar arasında tüketim daha fazlaydı, ancak bu farklar yüksek gelirli ülkelerde gözlenmedi.
Bölgesel Farklılıklar
Latin Amerika ve Karayipler ile Orta Doğu ve Kuzey Afrika, genel olarak en yüksek tüketim seviyelerini bildirdi (sırasıyla haftada 9,1 ve 7,3 porsiyon). Ancak Latin Amerika'daki çocuklar, 2018'de 1990'a göre ortalama olarak biraz daha az şekerli içecek tüketti.
Latin Amerika ve Karayipler'deki oranlar, 1990'lar ve 2000'lerin başında düştü, ancak son dönemde yeniden arttı. Araştırmacılar, bu değişimlerin bölgedeki ekonomik eğilimler, sağlıklı beslenme kampanyalarının ortaya çıkışı ve şekerli içecek tüketimini azaltmayı amaçlayan politikaların engellenmesi gibi faktörlerle ilişkili olduğunu belirtti.
Yüksek gelirli ülkelerde ise, 1990 ve 2005 yılları arasında çocukların şekerli içecek tüketiminde görülen artış, 2005 ve 2018 yılları arasında azalma gösterdi. Bu durumun, obezite oranlarının artması ve daha az şekerli alternatiflerin sunulması gibi faktörlerle ilişkili olduğu düşünülüyor.
Özellikle Sahra Altı Afrika'da, çalışma döneminde şekerli içecek tüketimi %106 oranında arttı ve 2018'de haftada ortalama 4,2 porsiyona ulaştı. Bu durum, bölge için "giderek büyüyen bir sorun" olarak değerlendirildi.
Çocuk nüfusunun en yoğun olduğu 25 ülke arasında, 2018 yılında çocuklar arasında en yüksek şekerli içecek tüketimi Meksika'da (haftada 10,1 porsiyon) görüldü. Meksika'yı Uganda (6,9 porsiyon), Pakistan (6,4 porsiyon), Güney Afrika ve ABD (her biri 6,2 porsiyon) izledi.
Öte yandan, Hindistan ve Bangladeş en düşük seviyeleri kaydetti, her iki ülkede de çocuklar haftada ortalama 0,3 porsiyon şekerli içecek tüketti.
Dünyanın büyük bir kısmında, çocuklar neredeyse her gün şekerli içecek tüketiyor. İncelenen 185 ülkeden 56'sında çocuklar haftada en az 7 porsiyon şekerli içecek tüketiyor, bu da dünya genelinde yaklaşık 238 milyon çocuğu veya gençlerin %10,4'ünü temsil ediyor.
Bu bulgular, "şekerli içecek tüketiminin çocuklukta yol açtığı olumsuz sonuçları önlemek için hedeflenmiş eğitim ve politika müdahalelerinin gerekliliğini" ortaya koyuyor, diyen çalışmanın başyazarı ve Washington Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan Laura Lara-Castor, bu müdahalelerin vergiler, şekerli içeceklerin etiketlenmesi ve pazarlanması konusunda düzenlemeler ve okullarda bu ürünlere erişimi azaltma çabalarını içerebileceğini belirtti.
Mozaffarian, "Gördüğümüz tüketim oranları ve eğilimler, halk sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor, bu sorunu ele almalı ve daha sağlıklı bir gelecek için çözüm bulmalıyız," dedi.