DEMET İLCE / MUHABİR
Yeni bir araştırma, Çin'in büyük şehirlerinin neredeyse yarısının yeraltı suyunun çekilmesi ve kentsel binaların ve altyapının ağırlığı nedeniyle battığını ortaya koyuyor.
Pekin ve Tianjin'in de aralarında bulunduğu etkilenen şehirler, ülkenin doğu kesiminde ve kıyı boyunca yoğunlaşıyor. Deniz seviyesinin yükselmesiyle birlikte düşen şehirler, 2120 yılına kadar Çin'in kıyı nüfusunun yaklaşık %10'unu (55 ila 128 milyon kişi) su baskınlarına ve onarılamaz hasarlara maruz bırakabilir.
Science dergisinde 18 Nisan Perşembe günü yayınlanan araştırma için araştırmacılar, 2015'ten 2022'ye kadar nüfusu 2 milyondan fazla olan her Çin şehrinde toprak çökmesini ölçtüler. İnceledikleri 82 şehrin %45'i, yılda 3 milimetre fazla batıyor, %16'sı yılda 10 mm fazla düşüyor.
Bu büyük şehirler, araştırmaya göre 2020 yılında toplam 920 milyon kişiye ulaşan Çin'in kentsel nüfusunun dörtte üçüne ev sahipliği yapıyor; bu, dünyadaki herhangi bir ülkenin en büyüğü.
Araştırmacılar çalışmada şöyle yazdı:
"Çökme, yeraltı suyunun çekilmesi ve binaların ağırlığı gibi bir dizi faktörle ilişkili görünüyor. Yüksek binalar hızla çoğalıyor, yol sistemleri genişliyor ve yeraltı suyu kullanılıyor."
Çin şehirlerinin küçülmekte olduğu zaten biliniyordu ancak çalışma, sorunun ulusal ölçekte ilk fotoğrafını sunuyor. Araştırmacılar, İnterferometrik Sentetik Açıklıklı Radar (InSAR) enstrümantasyonu ile Dünya yüzeyindeki dikey değişiklikleri ölçen Sentinel-1 uydularından gelen verileri kullandılar ve bu kara hareketi sonuçlarını, izleme kuyularından ve bina ağırlığı verilerinden elde edilen yeraltı suyu değerlendirmeleriyle birleştirdi.
Ekip, çalışmada şunları yazdı:
"Şehir çökmesinin ulusal modeline ek olarak, şehir çökmesiyle ilişkili çeşitli doğal ve insani faktörleri de belirledik."
Doğal faktörler arasında her şehrin jeolojik yapısı ve zeminin batmadan taşıyabileceği ağırlık miktarını etkileyen ana kayanın derinliği yer alıyordu.
Araştırmacılar, batan şehirler ile yer altı suyu kaybı arasında güçlü bir bağlantı buldular; bu da kabukta boş gözenek alanı bırakıyor ve bu da üstte ağırlık yığınları olarak sıkışıyor. Araştırmacılar, "Yeraltı suyundaki değişikliklerin çoğu antropojenikti" diye yazdı; doğal yağış düzenleri, varyasyonun yalnızca %12'sini oluşturuyordu.
Yeraltı suyunun çıkarılması, ABD'nin Doğu Kıyısı da dahil olmak üzere dünya çapında şehirlerin batmasına neden oluyor.
Çökmeye katkıda bulunan diğer faktörler arasında trenlerin ağırlığı artırıp titreşim ürettiği kentsel ulaşım ağlarının yanı sıra, her ikisi de toprakta boş cepler oluşturan ve sonunda çöküp sıkışan hidrokarbon çıkarma ve madencilik yer alıyordu.
Ancak araştırmacılar, "Çin'in şehir çöküntüsünü ele almanın anahtarının, yeraltı suyu çıkarımının uzun vadeli ve sürekli kontrolünde yatabileceğini" vurguladı.
Çalışmaya göre çökme, zemini istikrarsızlaştırıp çatlatarak ve sel riskini artırarak altyapıyı ve insanları tehdit ediyor. Çin'in doğu kıyısındaki batan şehirler yakında deniz seviyesinin altına düşebilir; önümüzdeki 100 yıl içinde ülkenin yüzde 26'sının bu eşiğin altına düşmesi bekleniyor. Şu anda Çin topraklarının yaklaşık %6'sı deniz seviyesinin altında bulunuyor.
East Anglia Üniversitesi'nde iklim adaptasyonu profesörü Robert Nicholls, "Çökme, binaların ve kritik altyapının yapısal bütünlüğünü tehlikeye atıyor ve özellikle deniz seviyesinin yükselmesini güçlendiren kıyı kentlerinde iklim değişikliğinin su baskını üzerindeki etkilerini artırıyor." dedi.
Nicholls, daha önce Tokyo'da yapıldığı gibi, yeraltı suyunun çıkarılmasının yavaşlatılmasının çöküntüyü önleyebileceği konusunda çalışmanın yazarlarıyla aynı fikirdeydi. Nicholls, "Tokyo, 20. yüzyılda liman bölgesinin etrafında beş metreye kadar geriledi" dedi. 1970'lerde yetkililer "diğer bölgelerden iyi borulu su sağladılar ve ayrıca 'kuyu suyu kullanmayacaksınız' diyen bir kanunları vardı ve bu aslında çöküntüyü durdurdu."