DEMET İLCE / MUHABİR
Parazit 38 yaşındaki adamın ince bağırsağına yapışmıştı ve doktorlar enfeksiyonun ‘Taenia saginata’ türünden sığır tenyası olduğunu teşhis edene kadar muhtemelen en az iki yıldır adamın içindeydi.
Adama tanı koyan ve vaka raporunu yazan Çin'in Shiyan kentindeki Renmin Hastanesi bulaşıcı hastalıklar bölümünden Jian Li, bu vakanın meydana geldiği Orta Çin'de tenya enfeksiyonlarının oldukça nadir olduğunu söyledi.
Li, Çin'in kuzeybatı ve güneybatı bölgelerinde tenya enfeksiyonu oranının oldukça yüksek olmasına rağmen, bunun Çin'in bu bölgesinde 30 yıldır görülen ilk tenya vakası olduğunu söyledi.
Baylor Tıp Fakültesi Ulusal Tropikal Tıp Okulu Dekanı Dr. Peter Hotez, tenyaların dünya çapında yaygın olduğunu ve insanların çiğ et yemeyi sevdiği bir ülke olan Etiyopya'nın sığır tenyasından kaynaklanan enfeksiyon oranlarının en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğunu söyledi.
Ancak Hotez, Amerika Birleşik Devletleri'nde sığır tenyalarının nadir olduğunu söyledi.
Li, vaka raporuna göre adamın 2015 baharında mide ağrısı, kusma, iştahını kaybetme, kendini halsiz hissetme ve kilo verme nedeniyle doktorunu görmeye gittiğini söyledi. Semptomların sadece üç gün önce başladığını ancak adamın halihazırda yaklaşık 5 ila 10 kilo kaybettiğini söyledi.
Li, adamın doktorun muayenehanesine geldiğinde dışkısında bulduğu parazitin bir parçasını da yanında getirdiğini söyledi. Ayrıca doktoruna çiğ sığır eti yemeyi sevdiğini de söyledi.
Li, bu iki bilgiden doktorların adama sığır tenyası bulaştığı sonucunu çıkardığını söyledi.
Son iki yıl içinde adamın tıbbi geçmişi, onun birkaç farklı doktor tarafından görüldüğünü ve mide ağrıları, karın ağrısı ve sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin düşük seviyesi olan anemi için tedavi gördüğünü gösterdi.
Bu görüntü tenyanın proglottidlerinden birini göstermektedir. Proglottid, yumurta içerebilen tenyanın bir bölümüdür ve solucanın üreme döngüsünün bir parçası olarak kişinin dışkısıyla dökülebilir. Bu proglottidin içinde yumurtalar görülebilir.
Hotez, tenyaların bir kişinin bağırsaklarında yıllarca yaşayabileceğini ve hiçbir belirtiye neden olamayacağını veya yalnızca yemekten sonra dolgunluk veya mide bulantısı gibi hafif belirtilere neden olabileceğini söyledi.
Ancak tenyaların bu kadar uzun süre büyümesinin uzun zaman aldığını söyleyen Hotez, diğer omurgasız türlerinin (solucanlar, sinekler, salyangozlar ve sivrisinekleri içeren bir hayvan grubu) tenyalar kadar uzun yaşamama eğiliminde olduğunu da sözlerine ekledi.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, sığırlar meraya çıktıklarında ve özellikle sanitasyonun kötü olduğu bölgelerde insan dışkısıyla geçen parazit yumurtalarıyla beslendiklerinde T. saginata ile enfekte olabilirler. Bu tenya yumurtaları ineğin içinde yumurtadan çıkabilir, bağırsak duvarına nüfuz edebilir ve daha sonra hayvanın kaslarına doğru dolaşabilir.
İnsanlar, kontamine bir ineğin çiğ veya az pişmiş sığır etini yiyerek parazitle enfekte olabilirler. CDC, tenya yumurtaları ve larvalarının ince bağırsağa göç edebileceğini, bağırsak duvarına bağlanabileceğini ve yetişkin bir tenyaya dönüşebileceğini söylüyor.
CDC'ye göre yetişkin bir tenya, dışkıyla vücuttan dökülen yumurtalar ve tenya parçaları üretebilir.
Taenia solium olarak bilinen benzer bir türe ait tenyalar çiğ veya az pişmiş domuz eti yenerek elde edilebilir. Ancak CDC'ye göre sığır tenyalarının boyutları daha büyük (33 feet'e kadar) ve domuz tenyalarından daha fazla yumurta üretme eğiliminde.
Domuz tenyasının larvaları bağırsaklardan göç etmiş ve beyin gibi diğer dokularda kistler oluşturmuşsa, nöbetler de dahil olmak üzere nörolojik semptomlara neden olabilirler. Hotez, domuz tenyalarının dünya çapında yüz binlerce epilepsi vakasının önemli bir nedeni olduğunu söyledi.
Hotez, hem sığır eti hem de domuz eti tenyasının "ihmal edilmiş tropik hastalıklar" olarak kabul edildiğini, yani yakın zamana kadar hiç dikkat çekmeyen bir bulaşıcı hastalık kategorisi olarak kabul edildiğini söyledi.
Vaka raporunda, adamın doktorları, hastalarını ağızdan reçeteli bir ilaçla tedavi ettiklerini ve bunun 2,5 saat sonra uzun tenyanın vücudundan atılmasına neden olduğunu açıklıyor.
Tenyayı çıkardıktan üç ay sonra adam kendini daha iyi hissetti. İştahı ve kilosu normale döndü.
Ancak Li, muhtemelen bir daha asla çiğ veya az pişmiş sığır eti yemeyeceğinden şüpheleniyor. En az iki yıl boyunca bir parazite yakalanmış olmanın adam için çok unutulmaz bir deneyim olduğunu açıkladı.
Li, "Bu onun için fiziksel, duygusal ve mali açıdan yorucuydu" dedi.