Erzurum’da bir otelde, Türkiye’nin yanı sıra Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliğince (AB) finanse edilip Avrupa Konseyince yürütülen “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Sisteminin Desteklenmesi Ortak Projesi” kapsamında değerlendirme toplantısı düzenlendi.
Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Birinci Daire Başkanı Halil Koç, toplantıda yaptığı konuşmada, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru kapsamında verilen ihlal kararlarının toplantıda tahlil edileceğini söyledi.
Toplantı ile katılımcıların temel hak ve özgürlükler noktasında farkındalıklarının artırılmasının amaçlandığını ifade eden Koç, şöyle konuştu:
“Terör saldırılarının ve onların arkasındaki güçlerin hain emellerine ulaşmasını engellemek amacıyla bağımsızlığımızı ve özgürlüğümüzü koruyarak, varlığımızı sürdürmek zorundayız. Aramızdaki birtakım farklılıklarımıza rağmen ortak paydamızın güzel örneği olan ve milli duruşu ifade eden terörle mücadele sürecinde demokratik hukuk devletini de korumak zorundayız. Toplumsal barışı hedef alan teröre verilecek en önemli cevap hukuk ve demokrasiyle taçlanan birlik ve beraberliğimizle olacaktır.”
“Darbenin önlenmesinde yargının çok büyük payı var”
Koç, terör yoluyla kamu düzeninin bozulması sonucu, devlet ile vatandaşlar arasında var olan bağın kopartılmaya çalışıldığını belirterek, kendilerine düşenin, demokratik hukuk devletinin meşruiyetini güçlendirmek olduğunu ifade etti.
Koç, konuşmasına şöyle devam etti:
“15 Temmuz’da Silahlı Kuvvetler içerisinde yer almış FETÖ yapılanmasına sahip bir grup yapı tarafından kalkışma gerçekleştirildi. Bu kalkışmaya milletimizin ve devletimizin refleksiyle çok şükür izin verilmemiştir. Tabii bunda da bizim yargı camiamızın, yargımızın çok büyük bir payı olmuştur.”
Halil Koç, FETÖ’nün darbe girişiminin bir gün sonrası, 16 Temmuz itibarıyla 2 bin 700 civarında FETÖ’ye mensup hakim ve savcının görevden uzaklaştırılması konusunda karar verildiğine dikkati çekerek, uzaklaştırma sayesinde FETÖ mensubu hakim ve savcıların farklı yollara girme çabalarının önüne geçildiğini aktardı.
“4 bin 100 hakim savcı hakkında yasal işlem yapıldı”
Daha sonra yapılan çalışmalarla yine FETÖ’ye mensup kişilerle ilgili işlemlere devam edildiğini anlatan Koç, şunları kaydetti:
“Yaklaşık 4 bin 100 civarında hakim savcı hakkında işlem yapılmış 3 bin 800 kişinin görevden ihraç kararı kesinleşmiş bulunmaktadır. Bütün teşkilatımızda bu örgütün haberleşme aracı olarak belirlenmiş olan Bylock kullandığı tespit edilen kişilerle ilgili işlem yapılmıştır. Bin 770 civarında yargı camiamızda Bylock kullanıcısı tespit edilmiştir. Şu ana kadar HSYK olarak hepsi hakkında işlem yapılmıştır. Maalesef basında bazen yanlış haberler çıkıyor. Teşkilatımızda Bylock kullanıcısı olup da işlem yapılmayan hiçbir hakim savcı bulunmamaktadır. HSYK bu konuda farkındalığı yüksek bir kurum olarak görevini sürdürmektedir.”
Bireysel başvuru hakkı
Anayasa Mahkemesi Üyesi Kadir Özkaya ise Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda öne çıkan sorunlara değindi.
Bu başvuru yolunun Türkiye’de 23 Eylül 2012’den itibaren işlemeye başladığını anımsatan Özkaya, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bireysel başvuru, ilgili yargı yerlerince verilen ve bireysel başvuruya konu edilen kararların her açıdan yeniden değerlendirilmeye tabi tutulmasını sağlayan ve var olduğu ileri sürülen her türlü bireysel mağduriyetin giderilmesine imkan sağlayan bir hak arama yolu değildir. İstatistikler de bu kanıyı doğrulamaktadır. Toplam bireysel başvuru sayısı 148 bin 674, bugüne kadar karara bağlanan yaklaşık 50 bin başvurudan sadece bin 888’inde başvurucuların temel hak ve özgürlüklerinden en az birinin ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır. İhlal kararlarının yüzde 79’u adil yargılanma hakkına, yüzde 4,7’si kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına, yüzde 3’ü mülkiyet hakkına, yüzde 2,1’i yaşam hakkına, yüzde 2,1’i işkence ve kötü muamele yasağına, yüzde 1,9’u ifade özgürlüğüne, yüzde 7,2’si ise diğer hak ve hürriyetlere ilişkindir.”