Berfin Bitirim-Muhabir
2019 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının etkileri devam ederken, bilim insanları herkesi tedirgin edecek bir açıklama yaptı. Küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliği kutuplardaki buzulları tehdit ediyor.
Kutuplarda yüzyıllardır donmuş halde bulunan virüsler ve mikroplar buzların erimesiyle serbest kalma riskiyle karşı karşıya. Küresel ısınmanın yanı sıra artan gemicilik faaliyetlerinin de yeni bir salgına neden olabileceğinin üstünde duruluyor.
BİLİM İNSANLARININ DİKKATİNİ ÇEKEN ZOMBİ VİRÜS
Bilim insanları, yaptıkları çalışmada ‘zombi virüs’ olarak tanımladıkları Methuselah mikroplarını araştırmaya ve izlemeye başladılar. Kutuplarda incelemelere başlayan uzmanlar yeni salgına dikkat çekti.
“SALGIN POTANSİYELİNE SAHİP VİRÜSLER VAR”
Aix-Marseille Üniversitesi'nden çalışmalar yapan genetik uzmanı Jean-Michel Claverie, “Şu anda pandemi tehditlerine ilişkin analizler yapılıyor, güney bölgelerde ortaya çıkıp daha sonra kuzeye yayılabilecek hastalıklara odaklanıyor” diye konuştu.
Öte yandan Claverie, “Kuzeyde ortaya çıkabilecek ve daha sonra güneye yayılabilecek bir salgına çok az dikkat edilmişti. Bence bu bir ihmal. Orada insanları enfekte etme ve yeni bir hastalık salgını başlatma potansiyeline sahip virüsler var” ifadelerini kullandı.
BİLİM İNSANLARI PEŞ PEŞE UYARDI
Rotterdam'daki Erasmus Tıp Merkezi'nden virolog Marion Koopmans da bu durumun ihtimaller dahilinde olduğunu duyurdu. Koopmans açıklamasında dikkat çeken ifadeler kullandı. Koopmans, “Donmuş topraklarda hangi virüslerin yattığını bilmiyoruz ama bence bir hastalık salgınını tetikleyebilecek bir virüs olma riski var. Böyle bir şeyin olabileceğini varsaymak zorundayız” dedi.
48 BİN 500 YILLIK VİRÜS
2014 yılında Claverie, Sibirya'da canlı virüsler üzerinde deneyler yapmaya başladı. Bu deneylerde yıllardır buzullarda gömülü olmasına rağmen bazı virüslerin halen tek hücreli organizmaları enfekte edebildikleri ortaya çıktı.
Geçen yıl yapılan çalışmada ise Sibirya'daki yedi farklı bölgeden toplanan mikrop ve virüsler üzerinde çalışmalar yapılarak, kültürlenmiş hücrelerin enfekte olabileceği belirtildi. Kullanılan virüs örneklerinden birinin 48 bin 500 yaşında olduğu özellikle vurgulanmıştı.
RİSK DEVAM EDİYOR
Claverie buzullarda bulunan virüslerle ilgili “İzole ettiğimiz virüsler sadece amipleri enfekte edebiliyordu ve insanlar için herhangi bir risk oluşturmuyordu. Ancak bu, şu anda donmuş halde bulunan diğer virüslerin insanlarda hastalıklara yol açamayacağı anlamına gelmiyor” dedi.
“ETKİLERİ FELAKET OLABİLİR”
Uzmanlar bu virüslerin soğuk, karanlık ve oksijensiz donmuş topraklarda bulunmasına rağmen iklim değişikliğinin riske neden olduğunu ifade etti.
Çalışmayı yürüten Claverie, “En acil riski oluşturan şey doğrudan donmuş toprakların erimesi değil. Tehlike başka bir küresel ısınma etkisinden kaynaklanıyor: Kutup deniz buzunun ortadan kalkması. Bu da Sibirya'da gemicilik, trafik ve endüstriyel gelişimin artmasına olanak sağlıyor. Büyük madencilik operasyonları planlanıyor ve petrol ve cevher çıkarmak için derin donmuş toprakta büyük delikler açılacak. Bunlar, orada hala gelişmekte olan büyük miktarda patojeni serbest bırakabilir. Madenciler içeri girip virüsleri soluyabilir, etkileri ise felaket olabilir” ifadelerini kullandı.