"OvarianVax" adı verilen bu aşı, bağışıklık sistemini yumurtalık kanserinin en erken evrelerini tanıyıp savaşacak şekilde eğitmeyi hedefliyor. Yumurtalık kanseri kadınlarda en yaygın kanser türlerinden biri ve çoğu zaman geç teşhis edilmekte, bu da tedavi edilmesini zorlaştırıyor. Aşı, yumurtalık kanseri riskini artırabilecek genetik mutasyonlara sahip kadınları hedef alacak. Bazı kadınlar bu riski önlemek amacıyla yumurtalıklarını ve fallop tüplerini aldırmak için ameliyat olmayı tercih ediyor, bu ise onların çocuk sahibi olmasını engelliyor.
Bağışıklık Sistemini Eğitmek
OvarianVax projesinin başında bulunan Dr. Ahmed Ahmed, "Yumurtalık kanserini önlemek için daha iyi stratejilere ihtiyacımız var," dedi. Ahmed, "Bağışıklık sistemine kanserin çok erken belirtilerini tanıtmak zor bir mücadele, ancak artık bağışıklık sisteminin yumurtalık kanserini nasıl tanıdığına dair bize gerçek içgörüler sunan son derece sofistike araçlara sahibiz," diye ekledi.
Ahmed'in ekibi, bağışıklık sisteminin yumurtalık kanseri hücrelerinin yüzeyindeki farklı proteinleri ne kadar iyi tanıdığını belirlemeye çalışacak ve laboratuvar testleri yaparak aşının, hastalardan alınan tümör dokularından büyütülen organoidleri ne kadar etkili bir şekilde öldürebileceğini ölçmeye çalışacak.
Eğer bu ilk testler başarılı olursa, araştırmacılar aşının insanlarda ne kadar etkili olduğunu test etmek için klinik denemelere geçecekler.
Kanser Araştırma Birleşik Krallığı (Cancer Research UK), OvarianVax araştırmasını 600.000 pound (yaklaşık 720.000 euro) ile finanse edecek. Kuruluşun CEO'su Michelle Mitchell, bu projenin yumurtalık kanseri sağkalımını iyileştirmek amacıyla "laboratuvarda önemli keşiflere yol açabileceğini" belirtti. Ancak aşıların hastalara sunulmasının "yıllar alabileceği" konusunda da uyardı.
Diğer Kanser Aşıları Yolda
Önümüzdeki yıllarda başka kanser türlerini önleyici aşılar da hastalara ulaşabilir. Örneğin, Oxford bilim insanları Mart ayında, ilaç üreticisi AstraZeneca ile COVID-19 aşısını geliştirmek için kullanılan benzer teknolojiyle akciğer kanseri için bir aşı üzerinde çalıştıklarını duyurmuştu.
Aynı zamanda insan papillomavirüsü (HPV) aşısı, gelecek nesilde rahim ağzı kanserini neredeyse tamamen ortadan kaldırabilir. Örneğin, İskoçya 2008'de HPV aşılama kampanyası başlattığından bu yana 12 veya 13 yaşlarında tam aşılanmış kadınlar arasında rahim ağzı kanseri vakası görülmedi.
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) de halihazırda kanser hastalarının spesifik mutasyonlarını hedefleyen kişiye özel aşıları test etmek için klinik bir deneme yürütüyor. Bu çalışmada, hastaların tümörleri cerrahi olarak çıkarıldıktan sonra kalan kanser hücrelerini tanıyıp yok edecek bir bağışıklık yanıtı başlatması umulan kişiye özel bir aşı uygulanıyor.