DEMET İLCE / MUHABİR
Ebeveynlere, bir bebeğin gözlerini ovuşturmasının uykuya hazır olduğunun bir işareti olduğu öğretilir. Peki bebekler yorulduklarında neden gözlerini ovuştururlar? Bu davranışı tetikleyen nedir ve hangi amaca hizmet eder?
UCLA David Geffen Tıp Fakültesi'nde genel pediatri doçentlerinden Dr. Rebecca Dudovitz, "Maalesef bir bebeğe tam olarak neden gözlerini ovuşturduklarını soramıyoruz" dedi.
Dudovitz, "Fakat insan deneyiminden, insanların yorgun olduklarında gözlerini ovma eğiliminde olduklarını biliyoruz ve bunun, göz kaslarınız çok çalıştığında ve zamanı geldiğinde hissettiğiniz rahatsızlık hissi ile ilgili olabileceğini düşünüyoruz." dedi.
Tüm gün masa başında oturduktan sonra omuzlarınızın masaja ihtiyacı olabileceği gibi, gözlerinizin odaklanmasına yardımcı olan kaslar da ovalandıktan sonra daha iyi hissederler. Bebekler zamanlarının çoğunu çevredeki nesnelere bakarak geçirirler ve gözleri yorulur.
Bakmak da gözleri kurutur; bebeklerin dakikada yalnızca birkaç kez göz kırptığı göz önüne alındığında, gözlerinin de kuruması şaşırtıcı olmasa gerek.
Alaska Çocuk Gözü ve Şaşılık'ta göz doktoru olan Dr. Robert W. Arnold, "Gözyaşları sadece tuzlu su değil, yüzeye yakın mukus, ortada tuzlu su ve buharlaşmayı önlemek için göz kapağı meibomian bezlerinden gelen bir yağ tabakasıdır. Dolayısıyla sağlıklı bir yırtık üç katmanlıdır. Bu üç katmanın yenilenmesi ve göz kırpılarak yüzeye düzgün bir şekilde yayılması gerekir." dedi.
Çok yoğun bir görsel dikkatle karşılaştığımızda yeterince göz kırpmıyoruz. Ve yeterince göz kırpma olmadığında, bu üç katman parçalanabilir ve iris ve gözbebeğini kaplayan gözün dış, şeffaf kısmı olan korneanın yüzeyinde kuru lekeler bırakabilir. Bu olduğunda, göz ovuşturmak yalnızca daha fazla göz kırpmanız gerektiğini hatırlatıcı olabilir.
Arnold, "Bu, hızı genellikle otomatik ve yeterli olan nefes almaya benzer. Ancak dikkatimiz dağıldığında veya yorulduğumuzda, sık sık veya yeterince derin nefes alamayabiliriz. Bu nedenle iç çekiyoruz. Çocuklarda gözü ovuşturmak, göz küresi sağlığı için iç çekmeye benzeyebilir." dedi.
Ancak gözlerinizi ovuşturmak sizin için özellikle iyi değildir. Aşırı göz ovuşturmak görme sorunlarına yol açabilir.
Yorgun olduğunuzda gözlerinizi ovuşturmanın iyi hissettirmesinin yaygın olarak belirtilen nedenlerinden biri, sırasıyla beyinden gözlere ve beyinden tüm vücuda uzanan trigeminal ve vagus sinirlerini uyararak kan basıncını düşürmesidir. Bazı insanlarda bu, okülokardiyak refleks olarak bilinen bir olayla kalp atış hızını %20'den fazla azaltabilir.
Ancak Arnold bu mantığı sorguluyor. "Bir çocuğun yavaş kalp atış hızıyla kendini daha iyi hissetmesinin açık bir nedeni yok" dedi.
Aslında okülokardiyak refleks, bradikardi (dakikada 60 atışın altında kalp atış hızı) ve kalp durması dahil olmak üzere hayatı tehdit eden sonuçlara yol açabilir.
Arnold, "Okülokardiyak refleksin kasıtlı olarak uyarılmasının çocukların gözlerini ovuşturmasının bir nedeni olduğunu düşünmüyoruz, ancak bu, gözlerin aşırı ovuşturulmasının bir sonucu olabilir" dedi.
Ancak büyük olasılıkla bebekler de yetişkinlerle aynı nedenlerden dolayı gözlerini ovuştururlar: Gözleri yorgun ve kurudur ve uykuya hazırdırlar.