“Strateji” ve “Planlama” kelimeleri ile bundan sonra daha da sık karşılaşacağız. Gerek kişisel gelişimde gerekse de kurum ve kuruluşlarımızın gelişmesinde mutlaka stratejik planlarımız olmalıdır. Hedefler belirlenmeli, hedeflere ulaşmak için kısa, orta ve uzun vadeli planlamalarımız olmak zorundadır. Günümüzde yönetim faaliyetlerinin en temel adımını planlama oluşturmaktadır. Yapılan her çalışma belirli bir plan dâhilinde gündeme getirilmekte ve bu planın adımlarına göre sürdürülmektedir. Stratejik planlama da bu amaç için kullanılan yöntemlerin başında gelmektedir.
Stratejik planlama; mevcut yapıların daha verimli ve uzun vadede çalışabilmeleri, sürdürülebilir sistemlerin oluşturulması ve bu sistemlerin bakımı için o güne ait kararların alındığı ve eylemlerin yapıldığı bir yönetim aracı ve planlama modelidir. Her planlama ve yönetim aracı gibi stratejik planlama da özel şirketler, geniş kapsamlı projeler, çeşitli amaçlar için kurulmuş sistemler, sivil toplum kuruluşları gibi farklı yapıların amaçları dâhilinde daha verimli çalışmalarını ve daha iyi sonuçlar almalarını hedeflemektedir. Stratejik planlamanın ne olduğunu tam olarak kavrayabilmemiz için “strateji” ve “planlama” kelimelerinin ne anlama geldiğini bilmekte fayda vardır.
Strateji Fark Oluşturmaktır
Strateji: Latince çizgi, yol anlamına gelen“stratum” kelimesinden türemiştir. Türkçe de ise sürdürme, gönderme, götürme anlamlarında kullanmaktadır. Strateji kelimesi genellikle askeri bir kavram olarak bilinmektedir. Askeri bir terim olarak strateji; düşmanın ne yapabileceğini veya ne yapamayacağını belirleyerek buna göre genel bir plan yapmak, kendi güçlerini yerleştirerek, gerektiğinde harekete geçirmektir. Yönetim dilinde strateji; belirlenen amaçlara ulaşmak için mevcut kaynakları en uygun şekilde kullanmak için yapılan bir programdır. Bir işletme ya da kurum açısından strateji; isletmenin hangi işi yaptığını veya yapmak istediğini ne tür bir işletme olduğunu ya da olmak istediğini tanımlayan amaç, hedef ve görevlerini ve bunları gerçekleştirmek için gerekli yöntemlere denir.
Net bir şekilde ifade etmek gerekirse strateji fark oluşturmaktır. Günümüz de bütün kurumlarda, işletmelerde, her türlü iş alanın da küreselleşen dünyada yer bulmak, söz sahibi olmak istiyorsak mutlaka farklı olmamız gerekir. Farklı olmakta ancak ve ancak çok iyi planlanmış ve yönetilmiş stratejilerle mümkündür. Günümüzde ayakta kalmak, rekabet etmek çağın değişim ve yeniliklerini yakalamak istiyorsak bu da ancak rakiplerimizden çok farklı stratejiler geliştirmekle mümkündür. Özetle söylemek gerekirse strateji; belirlenen hedefe ulaşmak için takip edilen yol demektir.
Planlama; Yapının amacını gerçekleştirmek için gereken girdilerin sağlanması, bu girdilerin kullanılma yollarının kararlaştırılması sürecidir. Yapılması gereken işlerin saptanması ve geleceği kurgulama sanatıdır. Planlama yönetimin beynidir olmazsa olmazlarındandır. Günümüz dünyasında hiçbir çalışma tesadüfî başarılara bırakılamaz. Zamandan, enerjiden, emekten daha fazla faydalanmak için bir işi ilk seferde tam ve doğru olarak yapmak için kısacası bir işi sıfır hata ile yapmak için planlama şarttır. Yapacağımız işleri bu iş her ne olursa olsun plansız yaparsak işlerimizde başarılar tesadüfe kalır. Günümüz dünyasında da tesadüflere asla yer yoktur. Ancak ve ancak nereye ve nasıl gideceklerini bilenler başarılı olurlar. Montaigne’in söylediği gibi “hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgâr yardım edemez.” Bugün artık nereye ve nasıl gideceğini bilenler başarılı olmaktadırlar.
Planlama, sahip olunan sınırlı kaynakların en rasyonel kullanmaya yönelik bir süreçtir. Bu sürecin temelinde amaçlı, bilinçli ve sistemli bir eylem yatmaktadır. Planlama, ne yapılacağa önceden karar verilmesidir. Planlama; 5N1K denilen, neyin, nerede, nasıl, ne zaman, niçin, kim tarafından yapılacağının önceden belirlenmesi sürecidir.
Hızlı değişen ve gelişen dünyada yapılar (Kurum ve Kuruluşlar) eğer başarılı olmak istiyorlarsa mutlaka Stratejik Planlamalarını yapmak zorundadırlar. Strateji yapının vizyonuna ulaşma da çaba sarf ettiği misyonunu ileriye götürmek ve paydaşlarla beraber belirtilen amaçlar doğrultusunda özel politikalar saptama, temel hedeflerini ve amaçlarını başarabilmesi için bunları en uygun şekilde uygulamaya geçirme sürecidir.