Türkiye-Ermenistan sınırında bulunan UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Ani Ören Yeri'nde düzenlenen program, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başladı.
Kur'an-ı Kerim tilavetiyle devam eden törende, şehitler için dualar okundu.
Kars Valisi Ziya Polat, programda yaptığı konuşmada, ağustos ayının Türklerin zafer ayı olduğunu söyledi.
Ağustosta Türklerin bu topraklara imza attığını bildiren Polat, "Türkler bu topraklarda kalmak için ilelebet imza attı. Yine bir ağustos günü 16 Ağustos 1064, Sultan Alparslan Han'ın Anadolu'daki ilk imzasını attığı gün. Büyük Selçuklu Devleti'mizin Anadolu'ya mühür vurduğu yer, Anadolu'yu Türk yurdu yapan, Malazgirt Zaferi'nin öncesindeki zaferimiz, ilk zaferimiz." diye konuştu.
Polat, Ani'nin ilklerin şehri olduğunu anlatarak, şunları dile getirdi:
"Ne mutlu bize ki bu milletin bir evladıyız, bu topraklara sahibiz, ilelebet bu topraklarda olacağımızı dünyaya duyurmuşuz. Tüm atalarımıza, ecdadımıza Allah razı olsun. Ani, ilklerin şehri, ilk camimiz, ilk Türk şehri, ilk Türk mezarlığı, Türklerin imzasını attığı yer. Anadolu'yu Türk yapan ecdadımızın imzasını attığı yer, imanla, inançla bu topraklara mührümüzü vurduğumuz yer, bu topraklarda ilelebet kalacağımızı anlattığımız yer. Evet, bu topraklar özel, bu millet çok özel, bu millet dünyaya adaleti sağlamak için yaratılmış bir millettir. Bu millet dünyaya hükmettiğinde barışın hüküm sürdüğü bir millettir. Etrafımızı görüyoruz, dünyayı görüyoruz, Türk'ün güçlü olduğu dönemleri gördük. Rabbim bu milleti tekrar dünyaya adalet sağlayan millet haline getirmesine dua ediyoruz. Rabbim bizi, atalarımızın izinden giden, atalarımıza mahcup olmayacağımız hizmetlere imza atan insanlardan eylesin."
Kars Belediye Başkanı Ötüken Senger de ecdadın önüne çıkan engelleri birer birer aştığını belirterek, "Anadolu'nun fethiyle birlikte, vatan haline gelmesini, yalnızca cenk meydanlarında kazanılmış zaferlerle izah etmek, doğru ve isabetli bir yaklaşım olmayacaktır. Adaleti, hakkaniyeti ve insaniyeti esas alan bir yönetim kudretine eşlik eden, birlikte kardeşçe yaşama konusundaki irade ve gidilecek başka bir yer olmadığına yönelik tam mutabakat bize Anadolu’yu vatan yapmıştır." ifadelerini kullandı.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Hayrettin Çetin, Ani şehrinin fethedilmesinin Anadolu tarihinin akışını yönlendirdiğini söyledi.
Ani Ören Yeri Kazı Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan ise Ani'nin 16 Ağustos 1064'te fetih edildiğini anımsatarak, "Türk fetih geleneklerine uygun olarak şehrin en büyük kilisesi konumundaki katedral, camiye dönüştürülür, kubbesindeki hac indirilerek yerine Ahlat'ta özel olarak yaptırılan hilalle değiştirilir, ilk cuma namazı da Sultan Alparslan imamlığında burada kılınır. Tabii bu fetih özellikle bütün İslam dünyasında büyük yankı uyandırmış ve coşkuya neden olmuştur." diye konuştu.
Programda, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreter özel temsilcisi Melik Özsoy da bir konuşma yaptı.
Konuşmaların ardından Aşık atışmaları ve Erzurum Büyükşehir Belediyesi Mehteran Takımı gösterisi sunuldu. Ani şehrinin anahtarı ile Kafkas Halk Oyunları ekibince gösterinin sonunda açılan Türk bayrağı Vali Polat'a teslim edildi.
TÜRKSOY işbirliğiyle Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'dan gelen ekipler yöresel oyunlarını sergiledi.
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünce kutlama programları kapsamında düzenlenen bisiklet, yüzme, okçuluk ve atletizm branşlarında dereceye giren sporculara ödülleri takdim edildi.
Türk Kızılayı tarafından katılımcılara çeşitli ikramlarda bulunulan etkinlik, protokol üyeleri ile katılımcıların Aslanlı Kapı'dan Ebul Menuçehr Camisi'ne kadar yürüyüşüyle sona erdi.