İsrail gazetelerinden Haaretz, pazar günkü sayısında ABD, İsrail, Mısır ve Ürdün’ün geçen yıl gerçekleştirdiği gizli zirveyi deşifre etti.
21 Şubat 2016’da Ürdün’ün Akabe kentinde düzenlenen zirveye katılan isimler dönemin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi ve Ürdün Kralı 2’nci Abdullah.
Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas zirveye katılan isimler arasında yok.
Fakat zirvenin gerçekleştirildiği günün sabahı Kerry ile bir araya gelen Abbas’ın zirveden ve tüm gelişmelerden haberi olduğu ifade ediliyor.
Gizli kalması konusunda görüş birliği olan zirveyle ilgili ayrıntıları gazetenin diplomasi muhabiri Barak Ravid’in Obama dönemi üst düzey Beyaz Saray yetkilileriyle yaptığı görüşmelerde elde ettiği söylense de söz konusu bilgiler muhtemelen kasıtlı olarak sızdırılmıştır.
Haaretz’e göre Akabe’deki zirvede Kerry, altı noktadan oluşan bölgesel barış planını gündeme getirdi.
Planın maddeleri özetle şöyle:
1- Yaşayabilir bir Filistin devletiyle İsrail devletinin sınırları 1967 sınırları temelinde ve toprak takasını da içerecek şekilde belirlenerek uluslararası güvence altına alınacak.
2- Filistin’in bölünmesiyle ilgili 181 No’lu BM kararı uygulanacak ve biri Arap, diğeri Yahudi olmak üzere iki ayrı devletin ve iki ayrı halkın birbirini tanıması sağlanacak.
3- Filistinli mülteciler sorunu iki halka iki devlet çözümüne uygun ve İsrail’in temel karakterini etkilemeyecek şekilde adil, üzerinde anlaşma sağlanmış ve gerçekçi bir çözüme kavuşturulacak.
4- Kudüs uluslararası toplum tarafından iki devletin de başkenti olarak kabul edilecek ve kutsal mekânlara ulaşma özgürlüğü konusunda mevcut durum korunacak.
5- İsrail’in güvenlik ihtiyaçları karşılanacak ve başarılı bir şekilde kendini koruyabilmesi garanti altına alınacak. Egemen ve silahtan arındırılmış Filistin devletinin de vatandaşlarının güvenliğini koruması sağlanacak.
6- Arap Barış Girişimi’ne uygun olarak ilişkilerin normalleştirilmesine ve gittikçe artan bölgesel güvenlik ihtiyacının sağlanmasına imkân verecek şekilde çatışma ve talepler sonlandırılacak.
Netanyahu söz konusu zirveyi doğrularken Mısır’dan yapılan açıklamada da Haaretz’in deşifre ettiği görüşmenin gerçekleştiği itiraf edildi.
Ürdün Kralı ise haber üzerine herhangi bir açıklama yapmadı.
Mısır cuntası liderinin İsrail ile ilişkilerinin yağlı-ballı olduğu sır değil.
Dolayısıyla Netanyahu’yla görüşmesinde şaşılacak bir durum yok.
Kerry’nin Akabe’de masaya koyduğu plan “Koalisyon ortaklarımı buna ikna edemem” diyen Netanyahu tarafından reddedilmiş.
Çünkü İsrail iki devletli çözüme asla inanmıyor ve daha fazlasını istiyor.
Kudüs’ün paylaşılmasına da Mescid-i Aksa’daki mevcut durumun korunmasına da razı değil.
Mülteciler sorununun adil bir şekilde çözülmesi ve Filistinli mültecilerin zorla göç ettirildikleri vatan topraklarına dönme hakkının kabulü bir yana 1948’de işgal edilen topraklarda yaşayan Filistinlilerden nüfus mübadelesi yoluyla kurtulmayı planlıyor.
Netanyahu’nun Akabe’deki gizli zirvede Kerry’nin planını reddederken “Koalisyon ortaklarımı ikna edemem” bahanesini ileri sürmesi diplomatik manevradan başka bir şey değil.
Çünkü İsrail Başbakanı planın içeriğine kendisi de karşı.
Ürdün ve Mısır ise Filistin davasını tasfiye etmeyi ve İsrail’in özellikle Körfez ülkeleri tarafından “Yahudi devleti” olarak tanınmasını sağlamayı hedefleyen her türlü girişimi kabule çoktan hazır…