Avrupa Komisyonu, G7 zirvesinde Haziran ayında karara bağlanan plan doğrultusunda, Batılı müttefiklerin Ukrayna’nın ordusu ve ekonomisini desteklemek için 50 milyar dolarlık (45 milyar euro) bir kredi sağlayacağı üç seçenek sundu. Plan, Rusya Merkez Bankası'nın dondurulmuş varlıklarının teminat olarak kullanılmasını öngörüyor. Bu varlıkların büyük çoğunluğu (210 milyar euro) AB ülkelerinde tutuluyor.
Müttefikler bu paraya el koyamasa da, bu varlıkların getirdiği faizler sayesinde kredinin geri ödemesinin aşamalı olarak yapılabileceği planlanıyor. Böylece müttefiklerin kendilerinin mali yük üstlenmesi gerekmeyecek.
Ancak bu benzeri görülmemiş fikir, finansal açıdan birçok riski de beraberinde getiriyor. En büyük risk, bu varlıkların geri ödeme tamamlanmadan önce serbest bırakılması ve müttefiklerin temerrüt durumunda sorumlu tutulması.
AB yasalarına göre, yaptırımların her altı ayda bir oy birliğiyle uzatılması gerekiyor. Bu da, bir tek ülkenin bile bu yenilemeyi engelleyerek G7 planını tehlikeye atabileceği anlamına geliyor. Özellikle Macaristan, Ukrayna'yı destekleyen kararları sık sık geciktiriyor ve şu anda Brüksel'in 6,5 milyar euroluk askeri yardımı serbest bırakmasını engelliyor.
Bu olası senaryonun önüne geçmek ve uzun vadeli öngörülebilirliği sağlamak amacıyla Komisyon, cuma günü gerçekleştirilen büyükelçiler toplantısında üç farklı seçenek sundu.
- Varlıkların beş yıl boyunca dondurulması, ancak her yıl yeniden değerlendirilmesi. Bu durumda, varlıkların serbest bırakılması için nitelikli çoğunluk gerekli olacak.
- Rus varlıklarına yönelik yaptırımların her 36 ayda bir, diğer yaptırımların ise her altı ayda bir yenilenmesi.
- Rusya’ya yönelik tüm yaptırımların her 36 ayda bir yenilenmesi.
Diplomatlara göre, ikinci seçenek en fazla desteği topladı, ancak üye devletler hâlâ spesifik detayları bekliyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in kabine şefi Bjoern Seibert, seçenekleri sözlü olarak sundu ve birkaç gün içinde resmi bir teklifin üye ülkelere sunulacağı belirtildi.
ABD’nin baskısının arttığı, G7 planının yıl sonuna kadar Ukrayna'ya ulaşmasının istendiği, ancak son zamanlarda ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in Başkan Joe Biden'ın yerine Demokrat aday olarak gösterilmesiyle birlikte, bu sürecin biraz yavaşladığı vurgulandı.