AB’nin yeni İstihdam Komiseri Roxana Mînzatu, görevdeki ilk gününde stajyerlerin işyeri haklarını iyileştirecek yasalar için geri adım atmayacağını vurguladı. Üye devletlerin uzlaşamadığı tasarıyı savunan Mînzatu, "Bu yasanın geri çekilmesi söz konusu değil," dedi.
Mînzatu, Brüksel’in yaklaşık 3 milyon stajyerin çalışma koşullarını iyileştirme planlarını savunarak, hükümetlerin bu düzenlemeleri zayıflatmaya çalıştığını dile getirdi. Özellikle, tasarının kapsamını daraltarak yalnızca eğitimle doğrudan bağlantısı olmayan "açık piyasa" stajlarını kapsayacak şekilde sınırlandırma çabalarına dikkat çekti.
Tasarıdaki Değişiklikler Tartışılıyor
Mînzatu’nun selefi Nicolas Schmit tarafından Mart 2024’te önerilen yasa tasarısı, stajyerlerin sosyal koruma, rehberlik ve ücret hakları için bağlayıcı minimum standartlar belirlemeyi amaçlıyor. Ancak tasarının yürürlüğe girmesi için AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu'nun onayı gerekiyor.
Bazı ülkeler, tasarının mevcut haliyle devam etmesini savunurken, Almanya ve Romanya gibi ülkeler daha fazla tartışma talep ediyor. Konsey görüşmelerine başkanlık eden Macaristan'ın tasarladığı mevcut önerinin "üye devletlerin kabul edebileceği maksimum uzlaşma" olduğunu söyleyen bir diplomat, daha ayrıntılı bir direktif isteyen ülkelerin de bulunduğunu belirtti.
Stajyerlikte Ücret Sorunu ve Eşitsizlik
AB Komisyonu’nun önerisi, işlerin stajyerlik adı altında gizlenmesini önleyecek ilkelere dayanıyor. Buna personel-stajyer oranları, sözleşme süreleri ve stajyerlerin görev ve sorumluluklarının belirlenmesi de dahil.
Ancak stajyer haklarını savunan Avrupa Gençlik Forumu ve Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC), mevcut tasarının yeterli koruma sağlamadığını düşünüyor. Gençlik Forumu Başkanı Rareș Voicu, "Çalışma müfettişlikleri zaten yetersiz finansman ve iş yükü nedeniyle zorlanıyor," dedi.
ETUC Konfederal Sekreteri Tea Jarc ise Polonya’nın dönem başkanlığında, "genç işçilerin sömürülmesini önleyecek güçlü bir metin üzerinde çalışılmasını" talep etti.
Unpaid Stajlar Eşitlik Fırsatlarını Engelliyor
Avrupa’da 1,6 milyon stajyerin ücret almadan çalıştığı biliniyor. Bu durumun gençlere ayda 1.000 Euro’dan fazla maliyet yüklediğini belirten Gençlik Forumu raporu, aynı zamanda fırsat eşitliğini baltaladığını ortaya koyuyor.
Örgütler, stajyerlikte ücretsiz çalışmanın yasaklanmasını talep etse de, bu konuda AB’nin yetki alanının sınırlı olduğu vurgulanıyor. Yine de Voicu, "Ücretsiz çalışmak, uluslararası insan hakları ihlali anlamına gelir," diyerek bu konuda adım atılmasının önemini belirtti.