Avrupa'daki sağlık sektöründe 2024 yılında önemli bir paradoks yaşanıyor. OECD’nin raporuna göre, 2022’de AB ülkelerinde yaklaşık 1,2 milyon doktor, hemşire ve ebenin eksik olduğu bildirildi. Ancak aynı yıl, birçok ülkede tıbbi personel sayısında rekor seviyelere ulaşıldı. Bu çelişki, eksikliği yaratan temel nedenleri ve çözüm yollarını sorgulatıyor.
Sağlık Çalışanlarının Sayısı Artıyor Ama Yeterli Değil
Son 20 yılda AB ülkelerinde kişi başına düşen doktor ve hemşire sayısında önemli bir artış yaşandı. 2022’de AB genelinde sağlık ve sosyal bakım sektörlerinde çalışanların oranı %8,5’ten %10’un üzerine çıktı. Ancak demografik değişiklikler, artan yaşlı nüfus ve azalan çalışma çağındaki birey sayısı, gelecekte sağlık hizmetleri talebini daha da artıracak.
OECD tahminlerine göre, 2050 yılına kadar 65 yaş üzerindeki nüfus 38 milyon artarken, çalışma çağındaki nüfus 26 milyon azalacak. Bu durum, daha fazla sağlık ihtiyacı olan yaşlı bireylerin yanında azalan bir iş gücü anlamına geliyor.
Sağlık Çalışanlarının Karşılaştığı Zorluklar
Gençler arasında sağlık sektörüne olan ilginin azalması, sağlık çalışanlarının düşük maaşlar ve kötü çalışma koşulları nedeniyle sektörü terk etmesi bu sorunu daha da derinleştiriyor.
- Protestolar: Avrupa genelinde sağlık çalışanları daha iyi maaş ve çalışma koşulları için protestolar düzenliyor.
- Göç: Düşük maaşlar ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle birçok sağlık çalışanı, başka ülkelere yöneliyor. Bu durum, kaynak ülkelerdeki sağlık hizmetlerini zayıflatıyor.
Alman MEP Dennis Radtke, bu durumun çözülmemesi halinde AB genelinde sağlık eşitsizliklerinin daha da artacağını belirtiyor.
Yaşlanan Sağlık İş Gücü
2022 yılı itibarıyla AB'deki doktorların üçte birinden fazlası 55 yaş üstündeydi. Bazı doktorların standart emeklilik yaşını aşarak çalışmaya devam etmesi, bu açığı geçici olarak hafifletmiş olsa da gelecekte yerlerini dolduracak yeterli sayıda yeni doktorun olmaması ciddi bir endişe kaynağı.
Çözüm: Yenilik ve Önleme Yaklaşımları
OECD raporuna göre, yalnızca daha fazla doktor ve hemşire yetiştirmek sorunu çözmeyecek. Bunun yerine, çalışma düzeninde yenilikler ve teknolojinin entegrasyonu gibi önlemler gerekiyor.
- Görev Paylaşımı: COVID-19 döneminde aşılamanın eczanelerde yapılması gibi bazı görevlerin farklı uzmanlık alanlarına aktarılması tartışılıyor.
- Dijital Araçlar ve Yapay Zeka: Sağlık çalışanlarının verimliliğini artırmak ve hastalarla daha fazla ilgilenmelerini sağlamak için teknolojik çözümler önem kazanıyor.
OECD Kıdemli Ekonomisti Gaetan Lafortune, “Şu anda robotlar ve yapay zeka gibi yenilikler mevcut eksiklikleri çözemez; hâlâ daha fazla insana ihtiyacımız var” diyerek insan kaynağının önemini vurguladı.
AB'nin Rolü
Avrupa Birliği, sağlık çalışanlarının çekilmesi, eğitilmesi ve sektörde tutulması için üye devletlere destek vermek üzere politikalar geliştirmeye odaklanıyor. Önleyici sağlık planları ve yenilikçi yaklaşımlar, gelecekteki krizlerin önüne geçmek için kilit öneme sahip.