Bu adım, Donald Trump’ın yeniden başkanlık görevine başlamasının ardından AB-ABD ticari ilişkilerini etkileyecek ilk konulardan biri olacak.
ABD, 2017 yılında İspanyol siyah zeytinlerine %30 ile %44 arasında değişen anti-sübvansiyon ve anti-damping vergileri uygulamıştı. Bu vergiler, İspanyol üreticilere AB Ortak Tarım Politikası (CAP) kapsamında verilen desteklerin, ABD’li üreticilere zarar verdiği gerekçesiyle getirilmişti.
AB, bu tedbirlere karşı Dünya Ticaret Örgütü’ne (WTO) başvurarak hukuki bir mücadele başlattı. Kasım 2021’de sonuçlanan dava, ABD’nin eylemlerinin WTO kurallarını ihlal ettiği yönünde bir karar ile sonlandı. Ancak AB, ABD’nin WTO’nun tavsiyelerine uymadığını iddia ederek, 15 Kasım’da WTO Uyuşmazlık Çözüm Organı’na (DSB) misilleme tarifelerine izin verilmesi için başvuruda bulundu.
WTO’nun bu başvuruyu 25 Kasım’daki toplantısında değerlendirmesi bekleniyor.
Misilleme Tarifeleri ve Etkileri
Avrupa Komisyonu, WTO kurallarına uygun olarak, ABD’ye uygulanacak tarifeler için bir ürün listesi hazırlıyor. Bu listeyle, ABD’nin yasa dışı tarifelerinin ekonomik etkilerini dengelemek amaçlanıyor. Misilleme ürünlerinin, genellikle aynı sektörde olması tercih edilse de, tarım dışı sektörlerden ürünler de hedef alınabiliyor.
Geçmişte Avrupa Komisyonu, Bourbon viskisi ve Harley-Davidson motosikletleri gibi ABD’nin Cumhuriyetçi Parti güçlü bölgelerinde üretilen ürünleri stratejik olarak hedeflemişti.
ABD, İspanyol zeytinlerinin en büyük pazarı olmaya devam ediyor ve toplam ihracatın %35’ini oluşturuyor. Ancak bu yeni gelişmeler, Trump’ın Avrupa ithalatlarına %20’ye varan genel tarifeler uygulama planlarını gündeme getirmesiyle birlikte, bir transatlantik ticaret savaşı endişelerini yeniden canlandırdı.
İspanyol Üreticilerin Kaybı ve AB’nin Tepkisi
İspanyol zeytin üreticileri, 2018’den bu yana uygulanan tarifeler nedeniyle yaklaşık 300 milyon euro ihracat kaybı yaşadı ve hukuki süreçler için 17 milyon euro harcadı.
AB çiftçi lobisi Copa Cogeca, Avrupa Komisyonu’nun misilleme girişimini desteklediklerini belirtti ve “Bu adım, AB’nin WTO kurallarına uygun hareket ettiğini ve ortak tarım politikası desteğini savunduğunu açıkça ortaya koyuyor” açıklamasını yaptı.
Komisyon, hazırlanan listeyle ABD’ye güçlü bir mesaj göndermeyi hedeflerken, Trump yönetiminin ticaret politikalarının Avrupa’daki kilit pazarlar üzerindeki olası etkileri dikkatle izleniyor.