İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2024 Nobel Fizik Ödülü'nün sahiplerini açıkladı. Bu yıl ödül, yapay sinir ağları ve makine öğreniminin temel yöntemlerini geliştiren John Hopfield ve Geoffrey Hinton'a verildi. İki bilim insanı, "yapay sinir ağları ile makine öğrenimini sağlayan temel keşif ve icatlar" nedeniyle bu ödüle layık görüldü.
Ödülün Detayları
John Hopfield, verilerdeki görüntü, bilgi ve diğer örüntü türlerini depolayabilen ve yeniden yapılandırabilen ilişkisel bir bellek oluştururken, Geoffrey Hinton, verilerdeki özellikleri insan müdahalesi olmadan bulabilen bir yöntem icat etti. Bu yöntem, resimlerdeki belirli ögeleri tanımlama gibi görevleri yerine getirebiliyor.
2023 Nobel Fizik Ödülü ise, "maddedeki elektron dinamiklerinin incelenmesi için zamanın en küçük birimi, yani saniyenin bir kentilyonda biri olan attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" keşfeden üç fizikçiye verilmişti: Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier.
Hopfield ve Hinton Kimdir?
John Hopfield: 15 Temmuz 1933'te ABD'nin Illinois eyaletinde doğan Hopfield, California Teknoloji Üniversitesi'nde 1986'da kurulan Hesaplama ve Sinir Sistemleri doktora programının kurucularından biridir. 2022'de istatistiksel fizik alanında Boltzmann Madalyası ödülünü Deepak Dhar ile paylaşmıştır. Halen Princeton Üniversitesi'nde Moleküler Biyoloji Profesörü olarak görev yapmaktadır.
Geoffrey Hinton: 6 Aralık 1947'de Londra'da doğan Hinton, yapay sinir ağları üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmakta ve bilim camiasında "Yapay Zekanın Babası" olarak anılmaktadır. 2018'de Yoshua Bengio ve Yann LeCun ile birlikte "Bilgisayarın Nobel Ödülü" olarak bilinen Turing Ödülü'nü kazanmıştır. 2023'e kadar Google'da (Google Brain) çalışan Hinton, yapay zeka teknolojisinin riskleri konusundaki endişelerini gerekçe göstererek Mayıs 2023'te Google'dan ayrıldığını duyurmuştur. Halen Toronto Üniversitesi'nde Bilgisayar Bilimleri profesörü olarak görev yapmaktadır.
Nobel Ödülleri Hakkında
Nobel Ödülleri, İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfı tarafından verilmektedir. Ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp alanlarında en başarılı bireyler veya kuruluşlara verilmektedir. Ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü 1968'de İsveç Merkez Bankası tarafından kabul edilmiş ve 1969'da verilmeye başlanmıştır.
Her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenen törenle ödüller sahiplerine teslim edilmektedir. Ancak, 1901 yılından bu yana birkaç yıl ödül verilmediği gibi, 2020 ve 2021'de Kovid-19 salgını nedeniyle ödül törenleri de gerçekleştirilememiştir.