Almanya’daki iş dünyası güven endeksi, Aralık 2024'te 84.7 puana düşerek, Kasım ayındaki revize edilen 85.6 puanın altına indi. Bu, Mayıs 2020'den sonraki en düşük okuma. O dönemde, pandemiye bağlı kısıtlamalar Alman işletmelerini olumsuz etkilemişti.
Sektörlerdeki Düşüş: İmalat, Hizmet ve Ticaret Zor Durumda
İmalat, hizmet ve ticaret sektörlerinde geleceğe yönelik beklentiler giderek daha karamsar hale gelirken, inşaat sektörü, daha önceki düşük seviyelerden hafif bir iyileşme gösterdi. Ancak, geleceğe dair beklentiler yine de olumsuzdu.
ifo Enstitüsü Başkanı Clemens Fuest, "Düşüş, özellikle daha karamsar beklentilerden kaynaklandı. Bununla birlikte, şirketler mevcut durumu daha iyi değerlendirdi. Alman ekonomisinin zayıflığı kronikleşti," dedi.
İş Dünyası Koşulları İyileşmiyor
Verilere bakıldığında, mevcut iş koşullarına yönelik alt endeksin küçük bir iyileşme gösterdiği görülüyor; 84.3 puandan 85.1 puana yükseldi, bu da uzman tahminlerini geçti. Ancak, geleceğe yönelik beklentileri ölçen alt endeks, 87 puandan 84.4 puana gerileyerek, Şubat 2024'ten sonraki en düşük seviyeyi gördü.
Alman Ekonomisi Karamsar: Sektörler Arası Farklı Beklentiler
Almanya'daki ekonomik durum sektörler arasında farklılıklar gösterse de genel olarak karamsar bir tablo hakim. ifo uzmanı Klaus Wohlrabe, "Hiçbir sektör 2025 için iyimser değil. Yeni Alman hükümeti çok çalışmalı," dedi.
İnşaat sektöründe, firmaların çoğunluğu (yüzde 51.5) 2025'te kötüleşen iş koşulları öngörürken, sadece yüzde 5'ten azı iyileşme bekliyor. Perakendeciler de benzer bir karamsarlık sergiliyor; yüzde 42.1’i daha fazla kötüleşme beklerken, yalnızca yüzde 7.9’u iyimser. Hizmet sektöründe ise, yüzde 11.9’luk bir iyimserlik oranı bulunuyor, ancak yüzde 28.2’si düşüş bekliyor. Üretim sektöründe, firmaların yüzde 31.8’i daha fazla gerileme öngörüyor.
Almanya'da "Gizli De-İndüstrileşme" Riski
Almanya'nın karamsar ekonomisinin arkasında yalnızca döngüsel zayıflık değil, yapısal zorluklar da bulunuyor. İhracata dayalı üretim sektörü, özellikle Avrupa dışındaki pazarlarda rekabet kaybı yaşıyor.
ifo Ekonomi Uzmanı Lara Zarges, "Yapısal lokasyon sorunları ve ekonomik politikaların belirsizliği nedeniyle şirketler yatırımlarını durduruyor," dedi.
Bazı ekonomistler, bu durgunluğun geçici bir zayıflık mı yoksa kalıcı bir değişim mi olduğunu henüz kestiremediklerini belirtiyor. ifo, Almanya'nın 2024'te yüzde 0.1 küçülmesini, ardından 2025’te yüzde 0.4 büyüme, 2026’da ise yüzde 0.8 büyüme beklediklerini açıkladı.
Uzun vadeli resim ise "gizli de-endüstrileşme" konusunda endişeleri artırıyor. ifo, Almanya'daki üretimin toplam katma değer içindeki payının azalacağını, şirketlerin üretim ve yatırımlarını yurtdışına kaydıracağını tahmin ediyor.
Piyasalar Tepki Verdi: Euro Zayıfladı, Bund Faizleri Düştü
Almanya'daki kötüleşen ekonomik görünüm, Alman finans piyasalarında da etkisini gösterdi. Euro, EUR/USD döviz kuru 1.05’in altına inerek yüzde 0.3 değer kaybetti.
Alman devlet tahvillerine olan talep arttı ve 10 yıllık Bund faiz oranları yüzde 2.22’ye geriledi. Hisse senetleri ise genel olarak yatay seyretti, DAX endeksi bir önceki günkü yüzde 0.4'lük düşüşün ardından fazla değişiklik göstermedi. Airbus SE, Siemens AG ve BMW AG gibi şirketler sırasıyla yüzde 1.5, yüzde 1 ve yüzde 0.9 değer kazandı. Öte yandan, Deutsche Post AG ve Rheinmetall AG yüzde 2.2 ve yüzde 2 değer kaybederek günün en kötü performansını gösterdi.
