M çiçeği virüsü, Afrika'da büyük bir sağlık krizine neden oluyor. İlk olarak 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde (KDC) tespit edilen virüs, bugüne kadar 13 Afrika ülkesinde görüldü. Africa CDC'nin 9 Ağustos tarihli raporuna göre, ocak ayından 8 Ağustos'a kadar 2 bin 822 kişi virüse yakalanmış, 14 bin 719 şüpheli vaka kaydedilmiştir. Bu süreçte, 517 kişi virüs nedeniyle hayatını kaybetti.
Virüsün Eylül 2023'te KDC'de ortaya çıkan yeni ve daha ölümcül türü, Ocak 2024'ten itibaren hızla yayılmakta. Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, KDC, Kamerun, Gana, Liberya, Nijerya, Ruanda, Kenya, Fildişi Sahili ve Güney Afrika, virüsün görüldüğü ülkeler arasında yer alıyor. M çiçeği vakalarında 2022-2023 döneminde yüzde 79, 2023-2024 döneminde ise yüzde 160 artış yaşandı.
Afrika'da halk sağlığı acil durumu ilan edilebilir
Bu durum, uluslararası sağlık otoritelerini harekete geçirdi. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, M çiçeği salgınıyla ilgili oluşturulan Acil Durum Komitesinin toplantıya çağrıldığını duyurdu. Komitenin salgının uluslararası bir sağlık tehdidi olup olmadığına karar vermesi bekleniyor. Africa CDC Genel Direktörü Jean Kaseya, kıta çapında halk sağlığı acil durumu ilan etmeye çok yakın olduklarını belirtti.
Virüsün patlak verdiği Afrika'da aşı yok
Ancak, Afrika'da aşı eksikliği büyük bir sorun teşkil ediyor. Africa CDC, salgını kontrol etmek için 10 milyon doz aşıya ihtiyaç duyulduğunu, ancak mevcut durumda yalnızca 200 bin doz aşı bulunduğunu ve bunların çok azının Afrika'ya ulaştığını vurguladı. Aşıların maliyetleri yüksek olduğu için Afrika ülkeleri için erişim zor.
DSÖ, acil durumlarda aşıların hızla kullanılabilmesi için Eylül ayında Acil Kullanım Listesi (EUL) sürecini başlattı. Bu süreçle, düşük gelirli ülkelerin aşıya erişiminin kolaylaştırılması hedefleniyor. Ayrıca, M çiçeği virüsünün ismi, ayrımcılığı önlemek amacıyla "mpox" olarak değiştirildi.
Hem hayvanlardan hem insanlardan bulaşıyor
M çiçeği virüsü, fareler, sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan ve enfekte bireylerden bulaşabiliyor. Virüsün belirtileri arasında yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklar yer alıyor. Tedavi genellikle antiviral ilaçlarla yapılıyor ve vakaların çoğu hastalığı hafif geçiriyor.
