ABD Dışişleri Bakanlığı, 2025 yılına ilişkin "Silahların Kontrolü, Yayılmasının Önlenmesi ve Silahsızlanma Anlaşmaları ve Taahhütleri" başlıklı kapsamlı raporunu yayımladı. Raporda, Çin’in askeri amaçlı biyolojik silah araştırmalarını yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerini kullanarak sürdürdüğü öne sürüldü.
YAPAY ZEKA İLE BİYOLOJİK SİLAH ÜRETİMİ İDDİASI
Rapora göre, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun biyolojik silah geliştirme faaliyetlerinde kamuya açık yapay zeka araçlarından yararlandığı belirtildi. Özellikle şarbon, kolera ve veba gibi ölümcül hastalıkların yayılmasında kullanılabilecek biyolojik maddeler üzerine çalışıldığı vurgulandı.
Çin ordusunun bu alandaki ileri teknoloji ekipmanlarını büyük ölçüde Batı menşeli kaynaklardan tedarik ettiği, dolayısıyla Batılı teknolojilere bağımlı olduğu da ifade edildi.
SÖZLEŞMEYE AYKIRI FAALİYETLER VURGULANDI
Çin’in Biyolojik Silahlar Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasına da yer verilen raporda, başkent Pekin ve Lingbao'daki iki askeri laboratuvarın varlığının, taraf ülkelerin sunması gereken "güven artırıcı önlemler" belgelerinde yer almadığı belirtildi.
DİĞER ÜLKELER DE RAPORDA YER ALDI
Raporda yalnızca Çin değil; Rusya, İran ve Kuzey Kore de Biyolojik Silahlar Sözleşmesi’ne uyumsuzlukla eleştirildi. Rusya’nın Sovyet döneminden kalan altyapıyı modernize ettiği, Kuzey Kore’nin ise gen düzenleme teknolojileriyle biyolojik silah üretme kapasitesi geliştirdiği bildirildi. İran’ın da saldırı amaçlı biyolojik çalışmalarına devam ettiği öne sürüldü.
SÖZLEŞMEYE TÜRKİYE DE TARAF
1972 yılında İngiltere tarafından taslağı sunulan ve 1975’te yürürlüğe giren Biyolojik Silahlar Sözleşmesi, bu tür silahların geliştirilmesini, üretilmesini ve depolanmasını yasaklıyor. Türkiye’nin de taraf olduğu sözleşmede şu an 183 ülke yer alıyor.
