DEMET İLCE / MUHABİR
Bulgular, Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) 2023'teki küresel ortalama yüzeye yakın sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin 1,45°C (2,61°F) üzerinde olduğunu ortaya koyan en son Küresel İklim Durumu raporundan geliyor; bu, Dünya'nın ikliminin ne kadar hızlı değiştiğine dair şok edici bir gösterge yakın tarihte değişti.
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo yaptığı açıklamada, "Şu anda geçici olarak da olsa, Paris Anlaşması'nın iklim değişikliğine ilişkin 1,5°C alt sınırına hiç bu kadar yaklaşmamıştık" dedi.
Saulo, "WMO topluluğu dünyaya Kırmızı Alarm veriyor. İklim değişikliği sıcaklıktan çok daha fazlasıdır. 2023'te tanık olduklarımız, özellikle eşi benzeri görülmemiş okyanus sıcaklığı, buzulların çekilmesi ve Antarktika'daki deniz buzu kaybı özellikle endişe kaynağı." dedi.
En son WMO raporu, Copernicus İklim Değişikliği Servisi tarafından Ocak 2023'te yayınlanan ve geçen yılın kaydedilen en sıcak yıl olduğu sonucuna varan başka bir raporu doğruluyor.
Rekor sıcaklıkların yanı sıra 2023 yılı, üç ana sera gazının (karbon dioksit, metan ve nitröz oksit) kaydedilen en yüksek konsantrasyonlarına tanık oldu. Örneğin atmosferdeki karbondioksit seviyeleri sanayi öncesi döneme göre yüzde 50 daha yüksekti.
Dünya'nın okyanusları ve kriyosferleri de 2023'te darbe aldı. Okyanus ısı içeriği en yüksek seviyelere ulaştı, ayrıca deniz ısı dalgaları daha sık ve yoğun yaşandı. Örneğin Temmuz 2023'te Florida kıyısı açıklarındaki deniz potansiyel olarak rekor kıran 38,3°C'ye (101°F) ulaştı; bu da hemen hemen jakuziyle aynı değere denk geliyor.
Eş zamanlı olarak küresel deniz seviyeleri, uyduların okyanus suyunun termal genleşmesinin yanı sıra buzulların ve buz tabakalarının erimesinden kaynaklanan bu olayı belgelemeye başladığı 1993 yılından bu yana rekor bir seviyeye ulaştı.
Antarktika deniz buzu miktarı bugüne kadar kaydedilen en düşük seviyedeyken, gezegenin diğer tarafında Arktik deniz buzu miktarı normalin oldukça altındaydı. Dünyanın en önemli iki buz tabakası olan Grönland Buz Levhası ve Antarktika Buz Levhası da endişe verici derecede yüksek seviyelerde erime yaşadı.
Dünya aynı zamanda sel, tropikal kasırga, aşırı sıcak hava dalgaları, kuraklık ve buna bağlı kontrol edilemeyen yangınlar gibi aşırı hava ve iklim olaylarında da artışa tanık oldu. 2023 yılında yaşanılan tüm kıtalarda aşırı hava ve iklim olaylarının bu türlerinde bir artış görüldü ve bu durum, gıda güvensizliği ve yerinden edilme nedeniyle insanların çektiği acılarda kayda değer bir artışa yol açtı.
WMO, 2023'te yenilenebilir enerji üretiminin arttığını göstererek bir "umut ışığı" sunmak istedi. Ancak bu ivme devam etse bile gezegen henüz tehlikeden çıkmış değil.
Britanya Antarktika Araştırması İklim Bilimcisi Dr. Ella Gilbert, Bilim Medya Merkezi'ne yaptığı açıklamada, “Bu son rapor, insan eylemlerinin gezegeni ne kadar derinden yeniden şekillendirdiğini bir kez daha gösteriyor. İklim ısınması, dünya çapında kayıtların domino taşları gibi yuvarlandığı gerçekten dikkate değer bir yıla katkıda bulundu." dedi.
Dr. Gilbert, "Eylemlerimizle iklimimizi dönüştürüyoruz; ancak 2023, iklim değişikliği konusunda uyumlu, iddialı ve cesur eylemler olmadan gelecek olanın yalnızca bir tadımı olacak" diye ekledi.
