İnsanlığın karşı karşıya olduğu en büyük doğal afetler arasında görülen sel felaketleri, 2023’te de binlerce can aldı.
İklim değişikliği, karbon salımı ve çeşitli çevresel faktörlerin etkisiyle değişen yağış rejimi, küresel ölçekte pek çok ülkenin sel felaketiyle karşılaşmasına yol açtı.
Can kayıplarının yanı sıra büyük çapta hasarla sonuçlanan sellerde en büyük hasarları, yerleşim yerleri ve tarım alanları aldı.
Yılın en büyük sel felaketi Libya'da yaşandı
Orta Akdeniz'de etkili olan ve 10 Eylül'de Libya'nın doğusunu vuran "Daniel Fırtınası" Bingazi, Beyda, Merc, Suse ve Derne kentlerinde sel felaketine neden oldu.
Ülkenin doğusunu vuran sel felaketinde 4 bin 300'den fazla kişi hayatını kaybederken, en az 17 bini çocuk 40 bin kişi ülke içinde yerinden oldu.
Ülkenin doğusunda selden etkilenen bölgelerde altyapının yüzde 70'i hasar gördü.
Eğitim kurumlarının yüzde 95'i hasar gördü, ülkede eğitime 10 gün ara verildi.
Sel felaketinde hayatını kaybedenler için 3 günlük yas ilan edildi.
Derne, selden en çok etkilenen kent olarak kayıtlara geçti
Libya'da sel baskınlarını kontrol altına almak, tarım arazilerini sulamak gibi amaçlarla 1973-1977 yıllarında inşa edilen 23 milyon metreküp kapasiteli Bumansur Barajı ile 1,5 milyon metreküp kapasiteli El-Bilad Barajı'nın çökmesi, Derne'yi sular altında bıraktı.
Kentte enkaz altındaki cesetlerin çürümeye başlaması ve kanalizasyon suyunun içme suyuna karışması, salgın hastalık riskine yol açtı.
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Libya'da sel felaketinden etkilenen şehirlerde yaklaşık 40 bin kişinin yerinden olduğunu bildirdi.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Sözcüsü Muhammed Hammude, yağışların, 40 yıldan uzun süredir kaydedilen en yüksek değer olduğunu söyledi.
Uluslararası "World Weather Attribution" girişiminin yayımladığı raporda, insan kaynaklı iklim değişikliğinin Libya'da sel felaketini 50 kat daha olası hale getirdiği bildirildi.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeki sel felaketinde yüzlerce kişi öldü
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (KDC) doğusundaki Güney Kivu eyaletinde, mayısta şiddetli yağışların yol açtığı sel felaketinde 438 kişi hayatını kaybetti.
Sel felaketinin ardından ülkede ulusal yas ilan edildi.
Yunanistan da şiddetli yağışlara sahne oldu
Yunanistan’da 5 Eylül'de başlayan yağışlar nedeniyle meydana gelen sellerde 17 kişi hayatını kaybetti.
Afet bölgesinde mahsur kalan birçok kişinin telefon iletişimi, elektrik kesintileri nedeniyle sekteye uğradı.
Selde mahsur kalanları kurtarmak için itfaiye ekiplerinin ulaşamadığı bölgelere arama kurtarma ekipleri şişme botlarla müdahale etti.
Yunanistan'ın Tesalya Bölgesi'nde yaşanan seller nedeniyle ilk ve orta dereceli okullarda eğitime ara verildi.
Yüz binlerce dönümlük arazinin sular altında kalmasına neden olan selin en çok etkilediği şehirlerden Volos'ta, tıbbi amaçlı kenevir üretilen seraya giren koyun ve keçiler, 300 kilogram keneviri yedi.
Ülkenin Kuzey Kivu eyaletinde bulunan maden sahasında meydana gelen heyelanda ise en az 100 işçi göçük altında kaldı.
Kasırga ve fırtınalar binlerce kişiyi evsiz bıraktı
Çin'in kuzeyindeki Hıbey eyaletinde ağustosta Doksuri Tayfunu'nun yol açtığı seller nedeniyle 1,2 milyon kişi tahliye edildi.
Başkent Pekin ile Tiencin şehrini çevreleyen Hıbey eyaletinde, selin kontrolü için 8 toplama havzası ile irili ufaklı 155 rezervuar oluşturuldu.
Ülkenin güneyindeki Guangdong eyaletinde, eylülde şiddetli yağışlar sellere yol açtı.
Sellerde bir çiftlikten kaçan 70'ten fazla timsahı bulmak için bölge yetkilileri operasyon başlattı.
Doğu Afrika Ülkesi Malavi'de nisanda meydana gelen Freddy Kasırgası sırasında 537 kişi kayboldu.
Afrika'nın güneydoğu kıyılarını etkileyen Freddy Kasırgası nedeniyle Malavi'de binden fazla kişi hayatını kaybetti.
İklim değişikliğinin yol açtığı yıkım nedeniyle evler, köprüler, okullar ve iş yerleri yıkıldı, yollar, enerji hatları ve tarım arazileri ise hasar gördü.
Ülkede yarım milyondan fazla kişi de evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Güney Amerika ülkesi Peru'da, martta tropik Yaku Kasırgası'nın yol açtığı seller nedeniyle 2 bin 500 aile evsiz kaldı.
Başkent Lima başta olmak üzere Cieneguilla, Chosica, Chaclacayo, Ate, San Juan de Lurigancho, Carabayllo ve Punta Hermosa kentlerinde etkili olan Yaku Kasırgası sele yol açtı.
Sel ve heyelanlara neden olan kasırgadan ötürü 499 kişi hayatını kaybetti, 1332 kişi yaralandı.
Hindistan ve Pakistan'ı etkisi altına alması beklenen Biparjoy fırtınası nedeniyle haziranda tahliye edilen kişi sayısı 150 bini geçti.
Doğu Asya'da ortaya çıkan tropikal Mawar Tayfunu'nun etkisi altına aldığı Japonya'da, haziranda bir kişi öldü, 2 milyon kişiye geçici tahliye çağrısı yapıldı.
Muson yağmurları binlerce kişinin yaşamı olumsuz etkiledi
Myanmar'da ağustos ayında muson yağmurlarının yol açtığı sellerde yaklaşık 60 bin kişi yerinden oldu.
Bangladeş'te aynı dönemde sel ve toprak kaymaları nedeniyle yaklaşık 700 bin kişi mahsur kaldı.
Ülkede Cox's Bazar, Chattogram, Bandarban ve Rangamati'nin de bulunduğu bölgelerde meydana gelen sellerden en az 1,2 milyon kişi etkilendi.
Pakistan'da haziran ayının sonunda başlayan muson yağmurlarının yol açtığı afet ve kazalarda 215 kişi yaşamını yitirdi.
Pencap eyaletinde şiddetli muson yağmurlarının yol açtığı sel sebebiyle tahliye edilenlerin sayısı 14 bin oldu.
Sel felaketleri dünyanın her bölgesinde binlerce kişiyi yerinden etti
Somali'nin güneyinde nisan ayında görülen seller, 460 bin kişiyi olumsuz etkiledi.
Sellerin etkili olduğu bölgede kolera ve sıtma gibi salgın hastalıkların artması endişesi sonrası Birleşmiş Milletler (BM), acil yardım çağrısı yaptı.
BM Gıda ve Tarım Örgütünden (FAO) yapılan açıklamada, Şabel Nehri'ndeki taşkının son 30 yılın en kötüsü olduğuna vurgu yapılarak, Beledweyne kentinin yüzde 79'unun sular altına kaldığı ifade edildi.
Somali'de kasımda şiddetli yağışların yol açtığı sellerde 500 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Gana'da ekimde şiddetli yağışlar nedeniyle Akosombo Barajı taştı, taşkının yol açtığı sel felaketi nedeniyle yerinden edilenlerin sayısı 26 bine yükseldi.
Sel felaketinin ardından bölgede, sıtma ve tifo salgınları ortaya çıktı.
Bölgede 19 binden fazla çocuk okula gidemedi.
Hindistan'ın Assam eyaletinde haziranda etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle oluşan sel, 108 köyü sular altında bırakırken, köylerde yaşayan 115 binin üzerinde kişiyi yerlerinden etti.
Yemen'de, mart ayında ülkenin orta kesimindeki Marib kentinde, şiddetli yağışlar ve sel, 9 binin üzerinde aileyi yerinden etti.
