DEMET İLCE / MUHABİR

Yapay zekayla 15 dakikada disleksi tanısı Yapay zekayla 15 dakikada disleksi tanısı

Onlarca yıl boyunca kozmosun görüntülerine gizlice fotoğraf bombası atılmasının ardından güneş sisteminde 1000'den fazla daha önce hiç görülmemiş uzay kayaları keşfedildi. Yeni bir çalışmaya göre, yapay zeka ve vatandaş bilim adamlarının birleşimi, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki arşiv fotoğraflarında saklanan asteroitlerin ortaya çıkarılmasına yardımcı oldu.

Kozmik mahallemiz asteroitlerle dolu. NASA'ya göre bilim insanları, çoğu Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alan 1,3 milyondan fazla uzay kayasını keşfetti. Milyonlarca olmasa da muhtemelen yüz binlerce asteroit keşfedilmeyi bekliyor. Bununla birlikte, geriye kalan bu uzay kayaları muhtemelen güneş sistemindeki en küçük ve dolayısıyla en sönük cisimlerdir, bu da onları tespit etmeyi çok zorlaştırmaktadır.    

Astronomi ve Astrofizik dergisinde 15 Mart'ta yayınlanan yeni çalışmada araştırmacılar, Hubble arşivindeki verilerden daha önce kategorize edilmemiş 1.031 asteroitin altını çizdi. Binlerce vatandaş bilim insanı tarafından minik uzay kayalarının geride bıraktığı zayıf ışık çizgilerini tespit etmek üzere eğitilen yapay zeka (AI) tarafından tespit edildiler.

İspanya'daki Madrid Özerk Üniversitesi'nden araştırmacı, çalışmanın baş yazarı Pablo García-Martín, "Bu kadar çok sayıda aday nesneyi gördüğümüze şaşırdık" dedi.

Ekran Görüntüsü 2024 04 30 112049

Bu asteroitler rastgele keşfedilmiş olsa da, öngörülen yörüngeleri, çoğunun asteroit kuşağı içindeki tek bir popülasyona ait olduğunu gösteriyor ve bu da onları araştırmacılar için daha da değerli kılıyor.

García-Martín, "Bu popülasyonun var olduğuna dair bazı ipuçları vardı, ancak şimdi bunu doğruluyoruz. Bu, güneş sistemimizin evrimsel modellerine dair içgörü sağlamak açısından önemlidir." dedi.

Hubble fotoğraflarındaki asteroit çizgileri, uzak galaksilerin uzun pozlamalı görüntülerini çeken uzay teleskopunun Dünya etrafında dönmesinin bir sonucudur. Asteroitler normalde bu tür görüntülerde fark edilmez çünkü uzay kayaları gece gökyüzündeki en sönük yıldızlardan milyonlarca kat daha sönüktür. Ancak çizgiler onları çok daha belirgin hale getiriyor ve gökbilimcilerin onların boyutları ve yörünge özellikleri hakkında bilgi edinmelerine olanak tanıyor.

2019'dan bu yana 11.000'den fazla vatandaş bilim insanı bu çizgileri bulmak için görselleri tarıyor. Hubble Asteroit Avcısı (HAH) olarak bilinen bu proje, aksi takdirde görüntüleri kendileri incelemek zorunda kalacak olan gökbilimcilere büyük ölçüde yardımcı oldu. 

Yeni çalışmada, araştırmacılar HAH üyelerine bir grup Hubble görüntüsü verdi ve ardından sonuçları, yapay zekanın uzay kayalarını fotobombalama yoluyla nasıl tespit edeceğini öğrenmesine yardımcı olacak bir eğitim seti olarak kullandı. Ekip daha sonra bu yapay zekayı, yeni asteroit arayışında 19 yıllık bir süre boyunca çekilen 37.000 Hubble görüntüsünü taramak için kullandı. Yapay zeka, 1.031'i daha önce hiç görülmemiş olan toplam 1.701 aday belirledi.

Araştırmacılar, yapay zekanın asteroitleri ne kadar iyi tanımladığını görünce şaşırdılar ve şimdi bu astronomik hazine hazinelerinden diğer gizli mücevherleri ortaya çıkarmak için farklı türdeki arşiv veri kümelerini aramak için benzer yöntemler kullanmayı umuyorlar.

Muhabir: Demet İlce